02-08-2025

De deadline voor het begin van de zomerbehandeling is verstreken

De zomerbehandeling van de varroamijtenpopulatie is de belangrijkste ingreep op de bijengezondheid van het bijenvolk. Deze kan levensreddend zijn. Een te laat ingezette behandeling (na begin augustus) heeft minder effect dan een tijdig in juli begonnen behandeling, de behandeling begonnen in september heeft nog minder effect. Proefondervindelijk hebben we dit vast kunnen stellen via enquetes onder de imkers.

Dit alles houdt verband met het ontstaan van langlevende winterbijen vanaf medio juli en het vertraagde effect van de bestrijding op het terugdringen van de virusload in het volk. De virussen zitten niet alleen in de varroamijten, maar ook in de bijen en in de poppen. Het reduceren van de mijtenaantallen komt pas weken later tot uiting in de virusaantallen. Vandaar het geringe effect van een laat gestarte mijtenbestrijding op de virussen en daarmee op de gezondheid van de winterbijen. 

Wanneer de virusload in augustus en september sterk afneemt, worden er meer en meer gezonde langlevende winterbijen geboren. Dit proces gaat door tot eind oktober. Dan is er een nieuw wintervolk ontstaan. De omvang en vooral de gezondheid van de dan aanwezige bijen is bepalend voor de overlevingskansen van het volk. Bij een te laat ingezette varroabestrijding is een flink deel van dit volk nog steeds viraal besmet. De bijen, die geboren worden, verdwijnen na een week de kast uit. De kast loopt in november als het ware leeg vanwege de zieke winterbijen. 

Laat je dit niet overkomen. Kies het middel waar je je goed bijvoelt, voor sommigen zijn dit de meer bijenvriendelijke middelen, die ook toegestaan zijn voor biologische imkers zoals VarroMed en ApiLifeVar, voor anderen zijn dat de langdurige blokbehandelingen met Thymovar of Apiguard of weer anderen kiezen voor de effectieve maar zeer heftige behandeling met mierenzuur, die in steeds meer varianten te koop is. 

Houd in de gaten dat dit diergeneesmiddelen zijn, waarvoor per land andere toelatingen zijn. Sommige middelen hebben sterk negatieve effecten op de aanwezige eitjes en larven. Documenteer iedere behandeling en bewaar deze vijf jaar. 

De zomerbestrijding biedt ook kansen om de bijenvolken en hun koninginnen te beoordelen op hun hygienische gedrag, sommige volken toleleren de mijten minder en groomen (poetsen) elkaar of ruiimen een deel van de besmette poppen op. Houd de schuifladen in de gaten. Vooral voorafgaande aan de bestrijding en tijdens de eerste week na de bestrijding. Ga in 2026 verder met de minst belaste volken en sanieer de meest besmette volken. Het is gewoon een kwestie van de slechtere koninginnen vervangen, want zij bepalen het gedrag van het bijenvolk. 

Overweeg ook eens de aansluiting bij een VSH-teeltgroep. Samen kunnen we de imkerij weer behandel- en chemievrij maken. Met mijn bijenvolken lukt dat al sinds 2016, dus waarom niet met jullie volken? 

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent koninginnenteelt

 

 

Deel dit bericht

Reacties

  • Mandy

    02-08-2025 om 13:17

    Hi Ben, wij zijn 31 juli gestart met de behandeling, vanwege vakantie. We doen de behandeling dit jaar met formic pro. Die duurt 7 dagen.

    Wanneer is na begin augustus en wanneer is het dan te laat?

    Groet Mandy

    Ha Mandy, een scherpe scheidslijn is er natuurlijk niet te trekken, maar jullie zijn begonnen in juli met een kortdurende effectieve behandeling. Daarmee zijn jullie mooi op tijd klaar met de bestrijding. Groet, Ben

  • arie

    02-08-2025 om 13:52

    hoi ben
    moet de administratie van dode volken ook vijf jaar bewaard worden?
    gr arie

    Ha Arie, alle behandelingen moeten bewaard blijven, ook nadat volken opgeheven, verenigd of verloren zijn gegaan. Groet, Ben

  • Peter

    02-08-2025 om 14:09

    Hallo Ben,
    Betreffende de zomerbehandeling: is er ervaring of informatie over her gebruik van oxaalzuur / glycerine strips?

    Ha Peter, er is veel positieve ervaring met dat middel. Randy Oliver heeft het op uitgebreide schaal getest en is hier positief over. Het middel is hier echter nog niet toegelaten volgens mij. Groet , Ben

  • Elza

    02-08-2025 om 16:30

    Hallo Ben
    Wij zijn nog met vakantie. Als we terugkomen wil ik nog wat hk met honing oogsten.
    Wanneer ben je echt te laat met de varroabehandeling? En als je in juli behandelt hoe doe je dat dan met honing oogsten?
    Vr groet
    Elza

    Ha Elza, dit blogbericht is vooral bedoeld om imkers erop te wijzen, dat een tijdige behandeling meer effect heeft dan een latere begindatum. Dus wanneer je de keuze hebt, neem dan na de lindedracht in juli de honing af en begin aansluitend de zomerbehandeling. Echt veel te laat is de 2e helft van augustus en in september. Groet, Ben

  • Jan van der helm

    02-08-2025 om 19:41

    Hallo Ben,
    Ik heb met de schutbeker met 300 bijen erin daar had ik 1 mijt in zitten, moet ik dan ook behandelen .

    Dag Jan, in principe niet. Het is wel raadzaam om deze test in de 2e helft van augustus te herhalen. Blijf je onder de 5% (officieel is 3% de norm) dan hoef je geen zomerbehandeling toe te passen. Groet, Ben

  • Marjo

    02-08-2025 om 21:56

    Hoi Ben,
    Wegens onverwachte rugklachten kan ik helaas morgen pas beginnen met de behandeling van mijn volken. Eerder dit jaar heb ik hiervoor al Thymovar aangeschaft. 1 (groot) volk is zeer ernstig besmet 75 mijten op de lade na 3 dagen, bij de andere volken tel ik slechts 2 a 3 mijten na 3 dagen. 1 volk staat nog op een 6 ramer zonder lade, daarvan weet ik de besmettingsgraad niet. Zal ik toch maar alle volken behandelen? En er staat nu nog een voerbak op de grote volken (heb een week geleden alvast wat suikersiroop gegeven). Kan ik niet blijven doorvoeren? De behandeling met Thymovar duurt 6-8 weken, als ik daarna nog moet gaan inwinteren, ben ik dan nog wel op tijd? Bedankt alvast voor het meedenken.
    Groetjes
    Marjo

    Dag Marjo, goed dat je de grote verschillen opmerkt. Doe daar iets mee komend jaar. Het biedt kansen. Je kunt rustig behandelen en Thymovar toepassen. Leg de blokjes niet in de buurt van het voergat, dan gaat het wel goed. Groet, Ben

  • Sjon

    02-08-2025 om 23:51

    Ivm vakantie moet ik wat later beginnen met de behandeling. Ik wil behandelen met mierzuur op sponsdoekje. Ook wil graag overwinteren met rigrn honing.
    Nu begreep ik dat je het sponsdoekje bovenop latten van hk moet plaatsen. Toch voelt dit niet echt goed... Is het mogelijk om hk tijdelijk weg te halen tijdens behandeling en later terug te zetten?
    Heb nog wel een half gevulde hk deze wil ik onder het volk plaatsen (ook voor extra ruimte).

    Groet Sjon

    Ha Sjon, het plaatsen van het doekje op de hk is bedoeld om het open broed te sparen. Direct op de bk gaat het open broed dood.
    Je moet deze behandeling ook nog eens 3 x om de 4 dagen uitvoeren.
    Het voelt inderdaad als kiezen tussen twee kwaden. Misschien een hk met lege ramen erop zetten? Groet, Ben

  • Dieter G

    03-08-2025 om 07:52

    Hey Ben,
    Is het starten met arrestraam methode nog een optie of is dit te laat?
    Ik heb 2 opgestarte volken van dit jaar waarvan deel komende wintervoeding en broed in zelfde bak en honigzolder ( HZ onder BB ) zitten dus weet ik niet goed waarmee behandelen of maakt dit niet uit als ik ev. Met varroamed zou behandelen? Omdat het geen te oogsten honing is? Wel zouden de HZ ramen ( was ) volgend seizoen gebruikt worden.
    Mvg

    Ha Dieter, dat is te laat, want het kost tenminste 24 dagen. Daarna moet dan nog een nieuw broednest opgebouwd worden voor de winterbijen. Dus dat zou ik niet doen.
    Druppel inderdaad 3 zaterdagen achter elkaar met VarrroMed in de BB en let op de mijtenval na iedere behandeling. Uiteraard kun je komend voorjaar de ramen weer gewoon gebruiken. Groet, Ben

  • yvon s

    03-08-2025 om 12:23

    ik krijg deze week twee nieuwe moertjrs geleverd van marken na een poging enige weken geleden waarbij een kastje leeg geroofd is. ik heb nu een andere plek om ze neer te zetten. ik start met een schudzwerm, ik vraag mij nu af hoelang ik de kastjes - 6 ramers- dicht moet houden
    start met 1 bak met deels afgedekt suikerdeeg een kantraam een uitgebouwd raam een raam met deels voer een nieuw raam, graag uw advies

    Dag Yvon, is afhankelijk van verschillende factoren: komen de bijen verder dan 4 km van hun oorsprong te staan? Zijn het net geboren moertjes of al leggende moeren?
    Het is verstandig om de 6 ramers met open gaasbodem in het donker en bij omstreeks 18 tot 20 graden op te stellen. Komen de bijen van dezelfde stand dan moet je ze 3 nachten binnen houden en de volgende dag in de schemering openen, zodat ze niet massaal gestresst naar buiten komen.

    Zorg ook voor voldoende vocht, anders kunnen ze het suikerdeeg niet opnemen. Misschien iets van vochtig schuimrubber in de vliegopening? Groet, Ben

  • Jan

    04-08-2025 om 09:15

    Hoi Ben, naar mijn idee valt de besmetting hier erg mee. Check altijd via schuiflade. Zou het liefst niet behandelen. Wat is maximale aantal mijten op de lade om niet te behandelen?

    Ha Jan, tot en met 5 mijten per dag is een groen stoplicht, bij 5 tot 10 mijten per dag oranje, extra waakzaamheid en kijken of het niet verder oploopt en bij meer dan 10 mijten per dag rood stoplicht en behandelen. Dit zijn de gangbare Duitse normen.
    Zelf heb ik vast kunnen stellen dat volken met een factor 2 als hier boven geschetst goed overwinteren. Echter bij tientallen mijten per dag komen ze duidelijk in de gevarenzone. Echter de invloed van DWV-virussen speelt hierbij eveneens een grote rol. Groet, Ben

  • Sandra

    04-08-2025 om 13:18

    Hoi Ben ook hier een volkje leeggeroofd na een zwerm en de nieuwe moer waarschijnlijk na de bruidvlucht niet teruggekeerd! Geen broed en geen moer en nog 4 ramen bezet met bijen in een broedkamer. In de broedkamer zit alleen maar voer en stuifmeel. Ook geen honing in de honingkamer dus die eraf gehaald. Zijn toch maar een varoabehandeling gestart. Heeft het nu nog zin om een bevruchte moer te kopen of is dit volkje opgegeven? We hebben dit jaar maar 1 kast dus kunnen niet verenigen. We hebben wel al een nieuw volkje besteld voor het voorjaar! Wat zou jij doen in dit geval!

    Ha Sandra, als dit mijn enige volkje nog zou zijn, dan zou ik het ook proberen te redden door het te verenigen met een ander volkje van een collega-imker. Een nieuwe moer in een kluisje invoeren, maakt minder kans van slagen dan verenigen. Ken je geen leden binnen de vereniging met een gratis zwermpje? Groet, Ben

  • Sandra

    04-08-2025 om 15:19

    Ha Ben, dankjewel! We kunnen inmiddels een nieuw volkje ophalen. De andere bijen kloppen we uit en die bedelen zich er dan waarschijnlijk wel in!
    Veel dank nog voor je reactie

  • Nancy

    05-08-2025 om 05:36

    Beste Ben,

    ik ben door omstandigheden wat laat met alles. Kan ik voeren en Apiguard tegelijkertijd toepassen? En zo Ja hoe en waar plaats ik dan de Apiguard ivm dekplank met gat voor het voeren op de Bk-Ramen?
    alvast bedankt voor je reactie.

    Dag Nancy, meestal zit het voergat op 1/3e van de rand van de dekplank. Plaats eerste een lege hk op de bovenste bak, want het apiguard bakje moet aan de bovenkant open blijven. Plaats dan het bakje Apiguard op 2/3e van de rand, zodat het voergat vrij blijft voor het plaatsen van de voerbak. Je kunt ook het voerbakje van 1,5 liter in een hoek op de toplatten in de lege hk plaatsen, dat werkt nog veel beter. Groet, Ben

  • Nathalie

    06-08-2025 om 09:54

    Ik heb door omstandigheden twee volken met net nieuwe koningin die net volop aan de leg zijn. Beide volken hebben een half gevulde/verzegelde HK. Die mogen ze houden voor de winter. Moet ik bij deze volken toch nu iets doen aan varroa-bestrijding al? Of wachten tot de winter?

    Ha Nathalie, het ligt aan het ontstaan van de volken. Veel broed, weinig broed, wel of geen broedstop etc.
    Je zou de dagelijkse mijtval kunnen controleren. Onder de 6 per dag zit je aan de veilige kant. Groet, Ben

  • An en Tony

    06-08-2025 om 19:54

    Dag Ben

    Wij zijn bezig aan ons derde jaar als imker. Wij hebben de arrest-methode en vangraam toegepast in juli. De bijen kregen ook nog oxaalzuur verneveld. Is dit voldoende om de winter in te gaan?

    Wat met afleggers van eind mei? Deze kregen half juni een oxaalzuur beneveling. Ik heb mierenzuurstrips en Apivar in huis maar durf het eigenlijk niet te gebruiken.

    Merci!

    Dag An en Tony, arrest plus oxaalzuur vernevelen is een uitstekende behandeling, dus dik voldoende. De afleggers hebben al een behandeling bij jullie gehad, dus kun je de volgende behandeling in december doen. Groet, Ben

  • Marjo

    07-08-2025 om 14:20

    Hoi Ben,
    5 dagen geleden heb ik plaatjes thymovar in mijn volken geplaatst. Nu wordt het volgende week (ca 9 dagen nadat ik de plaatjes heb geplaatst) aan de warme kant in Eindhoven: 29-32 graden.... volgens de bijsluiter zal dat stres en sterven van bijen tot gevolg kunnen hebben. Geldt dat voor de hele behandelperiode of alleen bv voor de eerste week als de verdamping het sterkste is? Is het een idee om de varroalade er tijdelijk bij 30 graden en hoger onderuit te halen zodat het niet te warm wordt in de kast, of kan ik deze toch beter laten zitten omdat anders de concentratie damp niet meer voldoende is? Is ier iets anders dat ik kan doen om stress bij warmte icm Thymovar te verminderen?
    Groet,
    Marjo

    Ha Marjo, de hoogste concentratie komt in de eerste week vrij. Mochten de bijen toch met 30+ buiten de kast gaan hangen in de loop van de middag, dan kun je de schuifla voor 24 of 48 uur verwijderen. Mocht de kast pal op de middagzon staan en van hout zijn, dan kun je dat ook al bij voorbaat doen. Groet, Ben
    PS beter een verminderde werking dan een dood volk

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.