Blog categorieën

26-02-2025

Het eenbaksimkeren

Blogvolger Cees vroeg zich naar aanleiding van een opmerking van mij, waarin ik stelde dat het eenbaksimkeren gunstig zou zijn voor de bijengezondheid en daarnaast de varroavoortplanting geremd zou worden, waarop deze stelling gebaseerd was.  

Deze stelling heb ik tijdens het NBV webinar over het Eenbaksimkeren toegelicht aan de hand van de onderzoeken van Tom Seeley en Hayo Velthuis. Tom Seeley heeft twee groepen van 12 bijenvolken gedurende twee jaar imkeren onderzocht. Hierbij was de eerste groep gehuisvest in 1 langstroth bk, terwijl de andere groep gehuisvest was in 3 langstroth bk's. 

In beide groepen werden de varroamijten twee jaar niet behandeld. Er was gezorgd voor een gelijke startsituatie. In de groep met 1 bk werd de zwermdrift niet behandeld, terwijl in de groep met 3 bk's er wel zwermverhinderde maatregelen werden genomen, zoals doppen breken. 

Wat is de situatie aan het eind van de proef na twee jaar?

De mijtenbesmetting in de 1 bk-volken was in oktober gemiddeld 2,5 mijt per 100 bijen, terwijl in de 3-bk's volken de gemiddelde mijtbesmetting drie keer zo hoog was, namelijk 7,5 mijt per 100 bijen. De algemene stelregel is dat de mijtbesmetting onder de 3% moet blijven om volken gezond te laten overleven. 

Van de 1-baks volken waren er in oktober nog 8 van de 12 in leven, terwijl van de 3-baksvolken er nog slechts 2 van de 12 in leven waren. In de 3-baks volken werden ook verschillende bijenziekten geconstateerd, terwijl dit niet het geval was bij de 1-baks volken. 

Hieruit blijkt dus volgens Tom Seeley dat het houden van bijenvolken met een compact broednest in 1 bk voordelen biedt inzake bijengezondheid en de mijtenreproductie. Tevens blijkt dat het maken van (kunst)zwermen in de vorm van broedafleggers of vegers een positief effect hebben vanwege het onvermogen van mijten vanwege veroudering om zich tijdens en na een broedstop te reproduceren. 

Daarnaast levert volgens mij het Eenbaksimkeren veel andere voordelen op, zoals het makkelijker kunnen vinden van de koningin, van belegde zwermcellen en van redcellen domweg omdat er slechts 10 of 11 ramen gecontroleerd behoeven te worden. Dat maakt de kans op fouten vele malen kleiner. Bovendien bespaart het veel tijd en geld.

Daarnaast heeft deze methode geleerd dat de te oogsten honing in de lagere honingkamers flink toeneemt. 

Het tweede onderzoek waaruit blijkt dat het compact (1-baks) imkeren in goed geisoleerde kasten grote voordelen oplevert, is een onderzoek van onze zeer gewaardeerde imkercollega, koninginnenteler en wetenschappelijk onderzoeker Dr. Hayo Velthuis. Deze heeft genoemd onderwerp onderzocht samen met Bernard Kraus. Ook zij pleiten voor een betere warmtehuishouding door compacte broednesten ten gunste van de bijengezondheid en een vermindering van de mijtenreproductie. 

Kortom: wil je eenvoudiger imkeren met meer honingopbrengst en minder mijten lees dan eens deze twee onderzoeken en kijk hoe het in de praktijk uitpakt. De enige kritische kanttekening, die ik zelf wil plaatsen, is dat je tijdig dient te zorgen voor voldoende honingkamers. De Nederlandse zuinigheid moet je echt loslaten. Daarnaast kun je bij het vinden van belegde zwermcellen beter direct een 2-raams broedaflegger met deze zwermcellen maken, zodat je 1 of 2 reservevolkjes achter de hand hebt. 

Ben Som de Cerff, auteur van het imkerboek Eenvoudig(er) en natuurlijk imkeren volgens het eenbaksprincipe 

 

 

 

 

 

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Julian

    26-02-2025 om 18:26

    Beste Ben,

    Wat is jouw visie op de Rensonmethode in vergelijking met eenbaksimkeren?

    dag Julian, ik vind het gebruik van twee moerroosters waarin het broednest en de moer in arrest gezet wordt, niet nodig. Je kunt net zo goed het broednest beperken dmv sluitblokken in de onderste bk.
    Het tijdelijk arresten van broed als varroabestrijding is een uitstekende methode, maar het hele bijenseizoen twee moerroosters? Nee dus, zeker niet als deze methode wordt ingezet om zwermen te voorkomen, want dit is een broodje aap. Het volk gaat toch zwermen en soms dagen op rij. Groet, Ben

  • Judith

    26-02-2025 om 20:22

    Ha Ben,
    Hoe maak je een 2 raams broedaflegger?
    Gr judith

    Ha Judith, de term 2 raams broedaflegger is meer een door mij bedachte term voor een broedaflegger bestaande uit 2 ramen broed met opzittende bijen en enige belegde zwermcellen, een (oud) voerraam en 3 ramen kunstraat. Het geheel zet je 3 a 4 km verderop neer. Dit duid ik dus kortweg aan als 2 raams broedaflegger. Groet, Ben

  • Marjo

    26-02-2025 om 20:41

    Ja, die opmerking over broedafleggers fascineert mij ook! Verder nog een vraagje: Ik heb 3 volkjes op 1 BK. Twee volkjes (een zwerm en broedaflegger van vorig jaar) staan al op 11 ramen en kleinere cellen (5,1). Het derde volk moet nog over. Ik hoop dat dat gaat lukken als ik er, na een uitgebouwde HK als ze er klaar voor zijn, een BK met 11 ramen en kleine cellen bovenop zet. Zouden ze die cellen wel klein uitbouwen? Omdat, als ze zelf kunnen kiezen, ze voor honing graag grotere cellen bouwen? Of kan ik het beter anders aanpakken? Het volkje bestond vorig jaar uit nogal rommelige bouwers

    Ha Marjo, lees mijn antwoord op je 1e vraag bij Judith. Ik zou die rommelaars geen 2e bk geven. Ik zou het rustiger aanpakken en ze later in maart 1 of 2 ramen 5,1 geven als vervanger voor oude lege ramen of voor overtollig voer. Later nog een keer herhalen. Blijven ze slecht bouwen, dan kun je het nog één keer proberen met een raam 5,1 midden in het broednest. Groet, Ben
    ps zo'n broedaflegger kun je ook 3 x 5,1 meegeven als kunstraat

  • Judith

    26-02-2025 om 21:49

    Ah top
    Dus die zitten met 2 ramen broed ;) in een 6 ramer. Zijn die ramen broed uit hetzelfde volk of mag dat ook een combinatie van 2 kasten zijn?

    Haha, ja je mag rustig combineren uit meerdere volken. Groet, Ben

  • Elio

    26-02-2025 om 22:49

    Ha Ben,

    Ik heb een vraagje. Ik ben tweedejaars imker en na het lezen van je boek wil ik graag beginnen met eenbaksimkeren. Maar ik vraag me af hoe ik volken die nu op een standaard formaat zitten, handig overzet naar 11 ramen met 5,1 mm raat.

    Vooral omdat je bij eenbaksimkeren geen tweede bak hebt om eenvoudig raten te vernieuwen, vraag ik me af hoe je tijdens het seizoen de broedramen vervangt.

    Groetjes,
    Elio

    Ha Elio,
    Daar zijn meerdere wegen voor. Je kunt in het voorjaar je oude lege kantramen vervangen door 5,1 kunstraat, bij de volgende controle wellicht overtollige voerramen vervangen.
    Daarna kun je de 10-raams bak vervangen door 11-raams.
    In mei kun je een kunstzwerm maken of 1 of 2 broedafleggers. Deze kun je ook aanvullen met 5,1 kunstraat. En ten slotte net voor het inwinteren medio augustus zijn er ook vaak één of meerdere ramen leeg en kun je die ook weer vervangen. Succes Elio. En denk eraan, tijdig hk's geven. Die mogen gewoon op 5,4 blijven, maar 5,1 is ook goed. Groet, Ben

  • Jasper

    27-02-2025 om 09:37

    Hoi Ben,

    Een vraag die wat minder aan het onderwerp van deze blog hangt, maar desondanks:

    Afgelopen weekend heb ik geconstateerd dat ik (hoogst waarschijnlijk) een moerloos volk heb. Er was geen broed, geen koningin (was gemerkt) gezien en het volk gedroeg zich ook moerloos. Het volk is desondanks nog op goede sterkte. Ik heb geen reservemoer, dus twijfel ik wat te doen:
    1) Fuseren met een ander volk (wanneer?)
    2) Tzt raampje met eitjes inhangen en zelf een nieuwe moer laten opkweken.

    Wat adviseer je?

    Ha Jasper, gelijk verenigingen met een moergoed volk. Gewoon deze bak bijen (het moerloze volk) op het andere volk plaatsen. Je kunt ook de ramen met bijen verdelen over meerdere volken, die wat versterking kunnen gebruiken.

    Leg er voor de zekerheid een moerrooster onder, dan kun je deze bk tijdelijk laten staan als hk.

    Wacht je namelijk 6 weken dan zijn die oude winterbijen al stokoud en niets meer waard. Nu kunnen ze nog meedoen met de voorjaarsdracht.
    Groet, Ben

  • mark v

    27-02-2025 om 12:43

    He die Ben, ik ben een paar jaar geleden overgestapt door jou op 1 baks imkeren. Veel makkelijker! Je hoeft idd niet alles los te trekken bij controle, zwermen valt bij mij mee. En ik ben vorig jaar begonnen met overzetten naar 5.1mm. Punaise erop zodat ik weet wat 5.1 is. Ik weet niet of het toeval is, maar ik heb al mijn 16 volken nog, en die zien er vanaf de plexi glas dekplank zeer goed uit. 1 volk had wel erg veel dode bijen op de boden. Een goede cm dik, maar hier bleek dat het muizen/wespen rooster dicht zat. Een fout van mij dus. Ook voelt dit volk licht aan. Zou er graag een pak suikerdeeg opleggen, maar mijn plexiglas heeft geen voeropening. Het is te koud om er een ander plank op te leggen met voeropening. Wat denk jij? Groetjes weer.

    Ha Mark, bij voergebrek gelijk ingrijpen. Leg vast een 2,5 kilo pak suikerdeeg op het voergat van je houten dekplank en net als bij Max duurt deze vervanging niet meer dan 5 seconden. Wel je kap opzetten. En fijn dat het zo goed gaat. Groet, Ben

  • Kristel

    28-02-2025 om 08:50

    Hallo Ben,

    Dank voor deze blog. Ik heb mijn bijen nu ongeveer driekwart jaar en ze zijn overwinterd in de topkast. De bijen komen goed de winter uit en het volk is zeker niet kleiner dan voor de winter.

    Kan het bij een topkast ook nodig zijn hier een honingkamer op te zetten? Ik heb ze wel te koop zien staan, maar vraag me af of dat betreft ruimte nodig is. Aan de andere kant gebruikt mijn (voormalig kleine volkje) na deze korte tijd al bijna 12 ramen, ik ben benieuwd hoe ze zich komend zomer gaan ontwikkelen.
    Alvast bedankt!
    Groet, Kristel

    Ha Kristel, de Topkast is bedoeld om eenvoudig te imkeren en om je rug te ontzien door geen zware hk's meer te hoeven tillen. Een volk heeft aan 8 tot 10 ramen broed meer dan genoeg. De rest mag gebruikt worden voor de honingopslag.
    Het is toch ook fijn om niet die opslag van losse hk's en verschillende raamformaten te hebben? Groet, Ben

  • Jack boere

    05-03-2025 om 07:22

    Hallo ben
    Bedankt voor deze blog,hier heb ik wat aan.
    Welk boek van jouw is voor mijn langstroth kasten het beste geschikt?
    Groet jack

    Ha Jack, omdat je met één broedkamer wil werken, kun je het beste uit de voeten met Eenvoudiger en natuurlijk imkeren. Succes. Groet, Ben

  • Jack boere

    05-03-2025 om 13:28

    Dank je ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht