Blog categorieën

22-02-2025

Reinigingsvlucht

Gisteren 21 februari vlogen de volken voor de tweede keer dit jaar. De eerste reinigingsvlucht was op 27 januari.

Gisteren kwamen ze dus in de loop van de ochtend los van de wintertros, die op de vroege ochtend nog duidelijk zichtbaar was. Overal zag je bijen andere dode bijen naar buiten slepen. In een enkel geval kwam het toiletbezoek te laat en was de nood te hoog en werd de voorkant van de kast besmeurd met poep. 

Een stippenpatroon van de bijenpoep duidt op Nosema, een ziekte in de darm van de bijen. Streperige poep duidt daar niet op.

Vanwege het heerlijke voorjaarsweer een mooi moment om de stand van zaken op te maken omtrent de wintersterfte. Met nog slechts zes dagen te gaan tot de meteorologische lente begint, was gisteren het verschil tussen levende en dode volken snel te bepalen. Alhoewel het in een incidenteel geval nog lastig was. Het binnenbrengen van stuifmeel geeft het meest duidelijke antwoord op de vraag of er al broed aanwezig is. In een enkel geval nog geen stuifmeelhalers, maar niet alle volken worden op hetzelfde tijdstip aktief. Het duurt altijd even voordat de speurbijen drachtbronnen ontwaren en doorgeven via de rondedans, uitgaande van zeer nabije drachtbronnen.

Sommige imkers kunnen op die eerste voorzichtige warmere dag in februari hun nieuwsgierigheid niet bedwingen en trekken de kasten open en stellen het eerste broed bloot aan de nog lage temperatuur. Realiseer je goed dat het verschil tussen buiten en binnen de bijenkast ongeveer twintig graden is! 

Dat is hetzelfde verschil als tussen kamertemperatuur en vorst in huis! Twintig graden verschil is heel erg veel. Die eerste mooie dag moeten de bijen ongestoord hun dode soortgenoten kunnen ruimen en het eerste waardevolle stuifmeel kunnen halen en verwerken. Onze verstoring heeft tijdens die eeste mooie dag echt geen positieve invloed op de bijen. Het leggen van een pak suikerdeeg op het voergat valt natuurlijk niet onder deze negatieve invloeden, het leggen van suikerdeeg doen we uitsluitend in geval van voedselnood. 

In één geval tijdens mijn rondje bijen vermoedde ik dat rovers de schijn ophielden van een winteroverlevend volk, het vlieggedrag week duidelijk af. In wintersterfte enquetes worden altijd koninginnenproblemen betrokken bij de uitslag over wintersterfte. Wat mij betreft gaat het om de overleving van bijenvolken. Dat daarbij soms een moer het leven laat in de winter of onbevrucht het voorjaar haalt ten gevolge van een te late wissel in het najaar is voor mij niet relevant. Het volk zonder goede moer heeft het overleefd en blijft dus buiten de sterftecijfers bij mij. Ieder koninginnenprobleem kan door een geschoolde of ervaren imker opgelost worden. Onoplosbare problemen rond koninginnen bestaan niet. 

Bij mij blijft de wintersterfte na mijn rondje langs alle volken beperkt tot afgerond 15%. Dat wil dus zeggen dat gemiddeld 3 op de 20 volken verdwenen of dood waren. In het overgrote deel zijn de meeste volken al in oktober verdwenen door toedoen van het DWV type B virus. Na analyse van de genetische herkomst van de getroffen volken blijkt toch dat een bepaalde lijn hier overgevoelig voor is. Deze lijn wordt dit jaar uitgesloten van de teelt. 

Mijn 15% sterfte staat in schril contrast met de laatste cijfers gepubliceerd in American Bee Journaal van 62%. Onder de hobby-imkers (tot en met 50 volken) was dit 50%. Dit is een verlies van in totaal 1,1 miljoen bijenvolken. Men is zeer bevreesd voor de gevolgen voor de bestuiving van landbouwgewassen.  

Ben Som de Cerff, hobby-imker en docent bijen- en koninginnenteelt

Deel dit bericht

« terug naar overzicht

Reacties

  • Roel Broekman

    22-02-2025 om 11:21

    Ik mis er eentje van de 8 en heb de inspectie beperkt tot de vliegplank, er werden dode bijen naar buiten gesleept en er kwam verschillende kleuren stuifmeel binnen.
    Dit geeft mij elk jaar genoeg info op dit moment

  • Jeffrey Veldwijk

    22-02-2025 om 12:25

    Ik was wel de eigenwijze imker die gekeken heeft in de volken.Ik heb er 2
    Leven allebei in topkasten.1 volk was een aflegger. Van mijn hoofdkast met p0moer van vorig voorjaar.Hoofdkast lagen aardig wat dode bijen op de gaasbodem die heb ik eruit gehaald.Voer genoeg en in beide
    Kasten de koningin gezien.Er was nog geen broed aanwezig in beide volken.Ze brachten wat stuifmeel
    Binnen en waren druk in de weer ik hoop dat ik ze niet te veel
    Gestoord heb.Werkzaamheden in de kast doe ik wel altijd snel dus nooit lang open

  • Christa

    22-02-2025 om 12:36

    Ook hier weer bedrijvigheid voor de kasten. Helaas heeft 1 volk het niet gehaald van de 4. Twee kasten een zakje suikerdeeg gegeven. Laat het voorjaar maar beginnen. Wat een heerlijk geluid is het toch die zoemende bijtjes. Maakt me weer blij.

  • Gerard

    22-02-2025 om 12:42

    Inderdaad gisteren voer gecontroleerd maar was nog zat. 1 volk van de 5 verloren. Plus m'n 4-ramertje doet het geweldig. De hele winter met rust gelaten.

  • Gerrit

    22-02-2025 om 12:54

    Alle 6 volken zijn nog in leven. Bodems waren mooi schoon, op 1 na. Onder dat volk lagen ca150 dode bijen die nog niet opgeruimd waren. Dit is ook het kleinste volk en ik ben benieuwd of het volk "op gang" gaat komen. In alle volken zit nog voldoende voer (kantramen bekeken).

  • Peter

    22-02-2025 om 12:58

    Hoi Ben,
    Dank voor de update over het volkenverlies in de VS met de bronvermelding erbij.
    Ben ook nog benieuwd waar ik meer kan lezen over de bijenstanden in Duitsland. Heb jij daar een website/organisatie voor waar die informatie te vinden is.
    Hier in Houten/Utrecht is het niet best met de bijen. Van onze 13 volken zijn er nog 3 in leven. Twee grotere bestuivingsimkers hebben ook enorme verliezen van waarvan ik getallen van 50% hoor. Het is ons een raadsel waar het in zit. Vermoedens van lang doorvliegen door de warme nazomer, een virus of een bijeffect van stress door Aziatische Hoornaars zijn vermoedens. Mogelijk stapelen meerdere van deze dingen zich op waardoor we al meerdere jaren met hoge verliezen zitten.
    Vriendelijke groetjes,
    Peter

    Ha Peter, het Duitse bericht luidde: Erhöhte Winterverluste stehen bevor Mayen (co) Eine erste vorläufige Auswertung der Umfragerückmeldungen zur Spätsommer– und Herbststerblichkeit der Bienenvölker in Deutschland liegt vor. Auf der Basis von mehr als sechstausend vollständigen und damit auswertbaren Datensätzen lag die bisherige Verlustquote bei 6,8 %. Dies ist seit 2011 der höchste Wert in den letzten 15 Jahren. Die Erfahrungen aus diesem langen Zeitraum lassen eine mittlere, regional unterschiedliche Winterverlustquote von etwa 25% erwarten.

    Je kunt deze link naar de infobrieven van het Bieneninstitut Mayen gebruiken: https://acrobat.adobe.com/id/urn:aaid:sc:EU:c37b36a3-2d4a-400e-88b0-751776b55a18

    PS. Welk bijenras hebben jullie? Zou je niet eens het eenbaksimkeren kunnen proberen? Het bevordert de bijengezondheid en reduceert de mijtenvoortplanting. Dit in combinatie met broedafleggers als reservevolken voorkomt achteruitgang van de aantalen bijenvolken. Groet, Ben

  • Piet

    22-02-2025 om 13:06

    Een inschatting maken van de nog aanwezige hoeveelheid honing in de kast, kun je doen door de kast aan een kant even op te tillen; dat is een zeer grove methode waarvoor veel ervaring nodig is.
    Maar is inspectie van de zijramen ook genoeg ? Dus als daar nog honing in zit, dan ben je aan de veilige kant ?

  • Margriet

    22-02-2025 om 13:30

    Bedankt Ben voor je blog altijd mooi om te lezen.
    Van de drie volken leven ze nu nog allemaal. heb voor de zekerheid suikerdeeg gegeven . Hoe groot is t risico dat de volken alsnog de komende maand t begeven. Zijn er indicatoren waar ik op kan letten. er komt stuifmeel binnen. Verwacht je nog krimp, winterbijen die nog sterven . In de wintertros alle volken nog ruim 8 straatjes bezet.

    Ha Margriet, met 8 straatjes bezetting zit je aan de bovenkant en met binnenkomend stuifmeel zit je ook goed. In een incidenteel geval kan een moer nog darrenbroedig geworden zijn, dan komt er toch stuifmeel binnen. Kans is echter groot dat je er 100% goed doorkomt. Groet, Ben

  • Johan

    22-02-2025 om 14:21

    Dag Ben, ik heb gisteren ook voor het eerst voorzichtig in de kasten gekeken. Wat me opviel is dat de buitenste /kant ramen beschimmeld waren, er was ook veel vocht in de kast aanwezig. Ik vraag me af wat ik anders kan doen om dit voortaan te vermijden.

    Dag Johan, misschien moet je de dakisolatie verbeteren om de hoeveelheid vocht te verminderen? Je kunt ook inwinteren met twee iso kantramen, dat isoleert goed en kan niet beschimmelen. Groet, Ben

  • Hub Maar

    22-02-2025 om 14:50

    Ik kijk alleen maar van de buitenkant hoe de bedrijvigheid op de vliegplank is. Een kast geen vliegactiviteit , kast is leeg wel nog ramen met voer. Dat is een kast van de 20 hoofdvolken . De zesramers, miniplus en de korven zijn allemaal in orde. Ik weeg aan de kasten om in te schatten hoe zwaar dan heb ik een indicatie hoeveel voer ze nog hebben.

  • Margriet

    22-02-2025 om 17:07

    Ben bedankt voor je reactie.
    Toch nog een vraag die niet over dit onderwerp gaat maar denk ik regelmatig aan. De volken zitten in een topkast. Is er een blog over ruimte geven in een topkast en waar kan ik die vinden.

    Ha Margriet, kijk maar naar deze video: https://youtu.be/xARY5qRVLOs?si=jOoRpmW5gtrTmsDu

    Groet, Ben

  • Cees

    22-02-2025 om 18:09

    Ik heb 3 volken. Waarvan 1 kleine en 2 grote (7/8 ramen bezet) op dit moment.
    Het kleine volkje was in september ook nog een groot volk. Bij de oxzaalzuur behandeling in december was het al een klein volkje 3/4straatjes.
    Afgelopen dinsdag heb Ik de onderbak verwijderd en gaasbodem schoongemaakt (veel dode bijen) Dacht dat ze het niet zouden redden. Maar tot mijn verbazing, zaten ze nu op 6 ramen en plexiglas voelde warm aan.
    Alle volken vlogen gisteren massaal en kwamen voornamelijk gistermiddag met stuifmeel terug.

  • Jelle kooistra

    22-02-2025 om 18:22

    Hallo Johan ,ik heb een paar kasten aan de buitenkant geisoleert met 3cm dik pirplaat , ook op het dak hoeken afgeplakt met ducktaep, en over de broedkamer zilferkleurig noppen folie en daarvan de hoeken stukje afgesneden voor ventilatie, de bodem plaat dicht, de kast bleef mooi droog.
    ik ben nog maar een paar jaar aan het imkeren , en je hoort zoveel verschillende opvattingen , vandaar dat ik geexperimenteerd heb, alle volken zijn er nog. groet Jelle

    Dag Jelle, goed gedaan die isolatie. Warmtehuishouding is ontzettend belangrijk voor de bijen en volledig onderschat door veel imkers. We vergeten dat volken 10 van de 12 maanden broed hebben. Groet, Ben

  • Marina van Bree

    22-02-2025 om 18:44

    Van de 8 volken ingewinterd nog geen een kwijt. Afgelopen jaar met eenbaksimkeren begonnen. Had afgelopen augustus een volk met flinke varroabesmetting en deze had vrijdag bij controle een heel vieze (veel dode bijen) bodem. Volk was groot en is er nog wel, heb ze dan ook intensief behandeld. (Augustus paar keer met mierenzuur en begin december met oxaalzuur/suiker).

    Dag Marina, teel vooral niet na van dit volk met die flinke besmetting en vervang de koningin zodra je belegde doppen hebt uit de andere volken. Groet, Ben

  • John

    22-02-2025 om 20:39

    Twee bijenstands.
    Op de ene 52 % sterfte, decandere 57%.
    Overreenkomend beeld: ruim voldoende zoet, vrijwel geen bijenbrood over.

    Dag John, ellendig zeg! Kun je mij mailen zodat we informatie kunnen uitwisselen? Groet, Ben

  • Judith

    23-02-2025 om 02:03

    Ik heb 4 volkjes de winter door, ze zitten maar op enkele straatjes,. Hoe kan ik ze helpen om uit te groeien tot een groot volk? De kasten heb ik aan se buitenkant geïsoleerd, op de broedkamer een honingkamer vol met schapenwol gedaan.
    Gr judith

    Dag Judith, je kunt ze proberen te redden door een 2,5 kilo pak suikerdeeg op het voergat van de dekplank te leggen. Wel op zo'n manier dat de bijen er direct bij kunnen. Verder maar een maandje met rust laten. Groet, Ben

  • Jeffrey Veldwijk

    23-02-2025 om 08:23

    @ Margriet

    Ik imker ook in topkasten en zet er gewoon 2 honingkamers op vorig jaar 27,5 kilo honing en ze hebben wat meer plek gaat prima

  • Inge

    23-02-2025 om 14:47

    Ik heb alleen de kasten geopend waar het stil was.

    Conclusie helaas 2 van de 4 volken dood. Veel voer aanwezig.

    Kan ik de verzegelde ramen nog slingeren voor eigen gebruik? Moet ik die honing dan verhitten ivm mogelijke gisten?

    Dag Inge, ik neem dat het echte honing is? Dan kun je de verzegelde honing nog ontregelen en slingeren. De open honing zou ik niet slingeren, want die bevat hoogstwaarschijnlijk te veel water. Dus die delen wegsnijden.
    Je kunt de ramen wel in mei gebruiken om broedafleggers of vegers te voeren. Groet, Ben

  • Joost

    23-02-2025 om 20:03

    Hoi Ben,

    Je schrijft en ik lees ook dat een aantal imkers al een pak suiker hebben geplaatst. Is dat suiker met vitamine o.i.d? Het winter voer kan nu toch nog niet op zijn, vanaf nu gaan ze toch pas echt meerdere kilo's per
    Maand op maken. Ik had het idee dat er bij mij nog maar 3 tot 4 kilo is verbruikt en nog ruim 10 kilo in zit.

    Gisteren en vandaag kwam er heel veel stuifmeel binnen. Geel stuifmeel (hazelaar als ik me niet vergis. En wit/beige en oranje, weet jij van welke bloem/boom dit komt?

    Hier 2 volken eind september al verloren voor de rest zien de ander 16 volken er prima uit van 4 tot 9 straatjes

    Ha Joost, er wordt regelmatig onjuiste voorlichting gegeven over de hoeveelheid wintervoer die bijen nodig hebben.
    Daarnaast zijn beginnende imkers vaak voorzichtig en wordt er snel gevoerd. Zo lang er ook maar stuifmeel binnen komt, kan het geen kwaad.

    Oranje komt volgens mij van krokussen en wit/beige wellicht van viburnum en bloeiende winterheide. Sneeuwklokjes geven ook beige/bruin stuifmeel. Het kan ook net iets anders zijn, want ik ben een beetje kleurenblind. Groet, Ben


  • Mandy

    23-02-2025 om 22:58

    Ha Ben,

    Je schrijft in een reactie hierboven dat beginnend imkers vaak snel bijvoeren. En zolang er ook maar stuifmeel binnenkomt maakt het niet uit. Wat bedoel je daarmee? Bijvoeren als er maar stuifmeel binnenkomt? Of hoeft niet bij te voeren als er stuifmeel binnenkomt?

    Groet Mandy

    Ha Mandy, bijen leggen in de zomer en herfst reservevoorraden aan van honing en stuifmeel. Dat zou - soms aangevuld met suiker van de imker - voldoende moeten zijn om ruimschoots het voorjaar te halen. Dus mits er voldoende wintervoer per 1 oktober van 14 kilo in een eenbaksvolk en 18 tot 22 kilo voor een tweebaksvolk aanwezig is, hoeft er niet bijgevoerd te worden in het prille voorjaar. Laat staan nu al.
    Alleen in noodgevallen dient er nu gevoerd te worden met suikerdeeg. Voor het grootbrengen van jonge bijen is zowel honing als stuifmeel nodig.
    Indien er echter geen bijenbrood (stuifmeel) meer in de ramen zit en het is te koud om buiten stuifmeel te verzamelen dan is suikerdeeg een te eenzijdig voedsel en worden er zwakke kortlevende jonge bijen geboren.
    Dus bij mooi weer wordt er stuifmeel gehaald en dan is de combinatie van suikerdeeg en stuifmeel volwaardig voedsel en kan het geven van suikerdeeg geen kwaad. Echter bij 8 graden zonder zon wordt er niet gevlogen en kun je beter geen eenzijdig suikerdeeg voeren. Dit geldt niet bij echte hongersnood, dan moet je wel suikerdeeg voeren met desnoods zwakke jonge bijen als gevolg. Dat is nog altijd beter dan een dood volk door hongersnood.
    Dus conclusie: voer niet onnodig suikerdeeg. Indien er door warm voorjaarsweer vrijwel dagelijks vers stuifmeel binnenkomt dan kan het echter geen kwaad om suikerdeeg te voeren.
    PS. Het voeren van pollensupplementen in koude perioden waarin er niet gevlogen kan worden, is slecht voor de bijen want het geeft darmproblemen omdat ze niet naar buiten kunnen om te poepen. Groet, Ben

  • Maarten Van Der Grinten

    24-02-2025 om 16:14

    Hallo Ben, Mijn 2 volken hebben beide de winter overleefd. Door het verschuiven van de dekplaat alleen de kantramen gecontroleerd op voldoende voedsel. Was in orde.
    Groet, Maarten

  • Cees

    24-02-2025 om 22:10

    Hoi Ben je schrijft in een van je antwoorden het volgende "Zou je niet eens het eenbaksimkeren kunnen proberen? Het bevordert de bijengezondheid en reduceert de mijtenvoortplanting"

    Zou je kort kunnen uitleggen waarom het de bijengezondheid bevordert en ook waarom het de mijtenvoortplanting reduceert.

    Ik heb voornamelijk bastaard bijen en vorig jaar heb ik bij 80% op 1 BK gehouden en ze ruimte gegeven dmv HKs stapelen. Ik was er redelijk tevreden over en zit nog te twijfelen hoe ik het dit jaar ga doen. Wat zou jij adviseren met bastaard bijen 1 BK of 2 BKs?

    Ha Cees, ik zal het antwoord wel in een nieuw blogbericht geven, dat schrijft iets makkelijker. Ik zou er zeker mee doorgaan, zeker als je redelijk tevreden bent. Uiteraard mag je de twijfelpunten aan me voorleggen. Groet, Ben

  • Eddy

    26-02-2025 om 14:55

    Hoi Ben

    Wanneer zou jij je ongemerkt Koninginnen merken??

    Eventueel volgende week al met 15 plus temperaturen, nu zijn de volken nog lekker klein.

    Of een maandje wachten bij langere stabiele warme temperaturen maar dat de volken al wel wat in grote zijn toegenomen?

    Ha Eddy, ik check mijn koninginnen altijd tijdens de 1e of 2e voorjaarscontrole. Aangezien al mijn moeren gemerkt zijn met uitzondering van de stille wissels, vind ik ze vrijwel altijd bij de 1e controle. Behalve dan die wissels, want ik zoek naar het merkje. De wissels zijn voor de 2e controle. Groet, Ben

  • mark v

    27-02-2025 om 12:54

    ik voer ieder jaar 1 kan voer aan de bijen, en heb ieder voorjaar voer over. 1 volkje voelt wat licht nu. Op Facebook beginnen mensen al in januari te vragen of ze bij moeten voeren. Die doen dan toch iets niet goed lijkt mij...

    Ha Mark, 1 can volstaat mits er bij de start van het inwinteren nog 2 kilo verzegelde honing aanwezig is. Misschien zijn imkers snel bezorgd over de wi tervoorraad. Mits je voor 14 kilo (=12 kilo droge suiker) en 1 baks overwintert, is dat genoeg. Ik heb nu bij 0,25% van mijn volken voer bijgeplaatst. Groet, Ben

  • Cees

    04-03-2025 om 13:42

    Ha Ben,

    Komende dagen met temperaturen van 15 tot 18 graden zijn het toch perfecte omstandigheden im:

    1. Koninginnen te merken

    2. Volken die nu nog op 2 BK staan waarvan de bijen nog steeds (Half) onder zitten, terug brengen naar 1 BK dmv ramen met broed naast elkaar plaatsen en een paar voer ramen aan de zijkant.

    Om een kunstraat tussen het broednest en voer te plaatsen is het nu toch nog te vroeg?

    Ha Cees, koninginnen kun je inderdaad merken bij temperaturen tegen de 20 graden. Twee bk's terugbrengen naar 1 met volle voerramen als kantramen kan ook. Voor kunstraat bouwen heb je echt een goede nectardracht nodig. Dus wachten tot er veel wilgen staan te bloeien en het mooi weer is. Groet, Ben

Uw reactie

Vink onderstaand controlevakje aan tegen spamrobots

Blijf op de hoogte

Wilt u automatisch een e-mail ontvangen zodra Ben Som de Cerff een nieuw blogbericht heeft geplaatst?
Meldt u zich dan hier aan.
« terug naar overzicht