Veelgestelde vragen

In het stappenplan (inclusief checklist) wordt stapsgewijs aangegeven hoe de WBTR ingepast kan worden binnen jouw vereniging of stichting. Het is met name de stap die betrekking heeft op de bestuurlijke aansprakelijkheidsstelling (financiële afspraken vastleggen en professioneel vergaderen), die de aandacht behoeft van de landelijke NBV en haar lokale verenigingen. Niet alle stappen hoeven te worden vastgelegd in de statuten. Vaak is het voldoende om deze op te nemen in een huishoudelijk reglement. In de checklist wordt de keuze aangegeven.

Dit wil trouwens niet zeggen dat er t.z.t. geen statutenwijziging nodig is, omdat enkele onderwerpen sowieso in de statuten vermeld dienen te worden (ongeacht het directe belang voor de lokale NBV-verenigingen). Maar hiervoor is, na 1 juli a.s., nog een termijn van vijf jaar beschikbaar.

De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) treedt per 1 juli 2021 in werking. 

Het is met name de stap die betrekking heeft op de bestuurlijke aansprakelijkheidsstelling (financiële afspraken vastleggen en professioneel vergaderen) die de aandacht behoeft van de landelijke NBV en haar lokale verenigingen. Niet alle stappen hoeven te worden vastgelegd in de statuten. Vaak is het voldoende om deze op te nemen in een huishoudelijk reglement. Zie voor meer informatie de checklist (inclusief het stappenplan).

Dit wil trouwens niet zeggen dat er t.z.t. geen statutenwijziging nodig is, omdat enkele onderwerpen sowieso in de statuten vermeld dienen te worden (ongeacht het directe belang voor de lokale NBV-verenigingen).
Hiervoor is na 1 juli a.s. nog een termijn van vijf jaar beschikbaar.

De Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) is bedoeld om bestuur en toezicht van verenigingen en stichtingen te verbeteren. Er zijn regels opgesteld over taken, bevoegdheden, verplichtingen en aansprakelijkheid. De overheid wil met de wet voorkomen dat wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, zelfverrijking, misbruik van posities en andere ongewenste activiteiten verenigingen en stichtingen schaden. Helaas blijken zaken als ‘een greep uit de kas’ en ‘vriendjespolitiek’ vaker voor te komen dan velen denken. De wet gaat dat tegen door procedures en verantwoordelijkheden met elkaar te bespreken en vast te leggen. Voor meer informatie, zie www.wbtr.nl

Op het NBV-bureau is een helpdesk ingericht om vragen over de WBTR te beantwoorden: info@bijenhouders.nl

Ook op www.wbtr.nl is veel informatie over de WBTR te vinden. Het is ook mogelijk je hierop te abonneren. Met dit abonnement kan je gebruik maken van (juridische) voorbeelddocumenten, de helpdesk, kant en klare invulformulieren, instructievideo's etc. 

Gemeenten in Nederland bieden vrijwilligers (waaronder ook bestuurders van lokale verenigingen) collectieve verzekeringen, die soms ook aanvullende bepalingen bevatten rondom bestuurdersaansprakelijkheid. Wij adviseren lokale bestuurders bij hun gemeente na te gaan wat de voorwaarden zijn van de lokale vrijwilligersverzekering en of deze dekking biedt voor bestuurdersaansprakelijkheid. Voor de dekking van de eventuele bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering is het belangrijk dat de vereniging aan de WBTR voldoet.

Verenigingen zonder eigen statuten hebben geen (wettelijke) rechtspersoonlijkheid en zijn niet geregistreerd bij de Kamer van Koophandel. Deze zogenoemde informele verenigingen zijn kwetsbaarder voor de WBTR. We adviseren de besturen te overwegen hun vereniging te formaliseren door het vaststellen van eigen statuten. Vanuit de landelijke vereniging wordt gewerkt aan het opstellen van WBTR-proof model statuten en model huishoudelijk reglement. Informatie hierover volgt.

Vanuit de landelijke vereniging zijn we in contact met een notaris om lokale verenigingen te voorzien in model statuten en model huishoudelijk reglement.

Meer informatie hierover volgt.

Binnen het bestuur en met het Ministerie van LNV zijn deze zorgen besproken. Er wordt geen vrijstelling gegeven voor reizen tijdens de avondklok. Met het verruimen van de avondklok naar 22.00 uur verwachten we dat het mogelijk moet zijn om bijen te verzorgen en te verplaatsen zonder dat er vrijstelling nodig is van de avondklok. 

Het scheppen van zwermen of het verplaatsen van bijen van en naar locaties voor bestuiving blijft mogelijk, zij het soms met enige aanpassing van de door de imker gebruikelijke werkwijze. Bij het verplaatsen van volken voor bestuiving is het mogelijk de kast in de avond te sluiten, waarna het verplaatsen van de volken uitgesteld kan worden tot in de vroege ochtend (na afloop van de avondklok). Omgekeerd op de bestuivingslocatie kan dit ook. Mogelijk moet er dan een beroep worden gedaan op betrokkenen ter plaatse de kasten tegen zonsondergang te sluiten. De kasten kunnen dan vroeg in de ochtend na de avondklok worden opgehaald. Dat geldt ook voor het meenemen van zwermen als dat niet direct na het scheppen kan gebeuren.

Reizen naar je bijen

Niet alle imkers hebben hun bijen op hun erf staan of op een afgezonderde plek waar ze zonder risico naar toe kunnen. Vooralsnog mag je als imker naar je bijen reizen om ze te verzorgen. Hanteer hierbij de richtlijnen van het RIVM.


Reizen met je bijen
Het verplaatsen van bijenvolken mag. Het bestuur van de NBV geeft het dringende advies bij het reizen met bijen strikt de regels van de overheid (RIVM) in acht te nemen. Denk van tevoren goed na over het in- en uitladen als je dat niet alleen kan.

Reizen naar bevruchtingsstations
Voor het reizen met bijen naar bevruchtingsstations is bij hen navraag gedaan. Voor de diverse stations gelden uiteenlopende richtlijnen. Deze vind je hier. Dit overzicht wordt de komende dagen nog aangevuld c.q. bijgewerkt.

Reizen met/naar je bijen in geval van strengere maatregelen of lockdown
De NBV heeft momenteel nauw contact met LNV. Mocht de situatie slechter worden en er sprake komen van een lockdown, dan is de NBV in het vizier. Het reizen voor de verzorging van bijen, de bestuivingsverplichtingen voor de teelten, het kunnen scheppen van zwermen en het reizen in geval van AVB zijn hierbij het uitgangspunt.

Voor reizen naar gebieden in onze buurlanden zijn andere regels van toepassing. 

Lees meer >

Uit voorzorg ingeval een een lockdown gaat plaatsvinden heeft de NBV eind maart bij het ministerie van LNV in een brief op aangedrongen dat er aandacht moet zijn voor de imkers en de noodzaak van het kunnen verzorgen van hun volken. Het reizen voor de verzorging van bijen, de bestuivingsverplichtingen voor de teelten, het kunnen scheppen van zwermen en het reizen in geval van AVB zijn hierbij het uitgangspunt.

Nee. Bijen kennen geen Coronavirussen en kunnen die ook niet overdragen. Coronavirussen zijn specifiek zoogdiervirussen. Geen angst dus dat bijen besmet raken en ook niet dat je via bijen zelf besmet raakt.

De kans dat een Corona besmette imker het virus overdraagt op een ander via was of propolis is in beide gevallen heel klein. Was wordt namelijk meestal gesmolten (verhit) voor verwerking. Het overdragen van het virus via was zou in theorie mogelijk zijn wanneer was onverhit binnen heel korte tijd aan een ander wordt overhandigd.

Voor propolis geldt dat het erg hydrofoob is; de eiwitten van virussen zullen daaraan vast blijven plakken. Dat maakt de kans op besmetting via propolis heel klein.

Bij verdenking van AVB kan nog steeds dezelfde procedure worden gehanteerd. De Bijengezond- heidscoördinator (BGC’er) kan worden ingeschakeld voor inspectie. Als zowel de betreffende imker als de BGC’er de richtlijnen van het RIVM opvolgt, zijn er geen knelpunten. Ook bij mogelijke uitval van BGC’ers zijn er voldoende reserve BGC’ers om de bezetting (lokale dekkingsgraad) te kunnen blijven borgen.

1. Er spelen twee issues ten aanzien van zwermen en zwermmeldingen. Ten eerste is de verwachting dat er mogelijk meer zwermen zullen ontstaan, omdat imkers wellicht minder frequent naar hun bijen gaan of niet naar hun bijen kunnen gaan. Daarnaast zullen er ook imkers zijn die normaliter zwermscheppen, maar dit jaar hier niet aan mee willen of kunnen werken door ziekte of doordat men zich in de risicogroep bevindt. Hieronder staat een beknopte uiteenzetting van acties om bovenstaande twee issues te kunnen aanpakken c.q. tackelen:

• Zwermen voorkomen
  Zorg ervoor dat je een buddy hebt; een vervanger die voor je bijen kan zorgen indien je niet meer naar je bijen kunt of wilt. Wellicht kan je afdeling je hierbij helpen.
  
  
• Meld je af bij je afdeling als je dit jaar geen zwermen wilt/kunt scheppen
  De NBV heeft een Meldpunt Bijenzwermen op de website. Hier kan men een imker in de buurt vinden om een zwerm te komen scheppen. Wil of kan je dit jaar geen zwermen scheppen? Meld je dan af, zodat jouw afdeling het overzicht van zwermscheppers op de site kan bijwerken. Dit scheelt veel onnodige telefoontjes en frustraties.
  
  
• Blijf je zwermschepper? Denk aan de richtlijnen, aan je eigen veiligheid en die van anderen!
  Wil je wel zwermen blijven scheppen? Denk dan aan je eigen veiligheid! Houd afstand, kijk of je hulp kunt krijgen van een gezinslid en houd de veiligheid van omstanders in de gaten en attendeer ze op de richtlijnen, met name de 1,5 meter afstand.

Honing werkt zeer denaturerend. Mócht een virus in honing terecht komen, dan gaat het daar ten onder.

Er wordt momenteel intern druk overlegd of en hoe de cursussen in 2021 kunnen worden voortgezet en/of opgestart.Tot er duidelijkheid is, is er veel informatie te vinden om de nodige kennis op te doen:

Op onze website staat op Bijenwerk ontzettend veel informatie met daarbij adviezen wat in het bijenvolk te doen in welke periode. Daarnaast is het volgen van de Bijenblog ook een aanrader. Imkerpedia is een groot naslagwerk voor allerhande zaken rond de imkerij en via het forum Bijenhouden (en hun Facebookpagina) kunnen vragen worden gesteld.

Vooralsnog is alles nog gewoon verkrijgbaar. Wij adviseren je om al je benodigd materiaal voor het komend seizoen op voorraad te hebben in geval alsnog strengere maatregelen (lockdown) volgen.

De NBV is zich bewust van de mogelijke vragen en zorgen die onze leden hebben ten aanzien van bijenhouden in Coronatijd. Wij zullen er dan ook alles aan doen om duidelijkheid te geven en zorgen weg te nemen waar mogelijk. Hiervoor hebben we natuurlijk ook contact en samenwerking met andere partijen zoals LNV, Konvib, Vlaams Bijen Instituut en De Nederlandse Associatie (DNA).
MAAR...De bijenhouderij moet ook verder. Gaat ook verder. En de NBV wil ook verder. Wij blijven ons naast deze bijzondere situatie niet minder inzetten voor onze primaire activiteiten. Dit verzoek wam ook duidelijk naar voren uit de reacties. En terecht! Biodiversiteit, bijengezondheid, belangenbehartiging, samenwerking: zoveel mogelijk zetten we met volle energie en veel enthousiasme onze missie voort!

Momenteel is er een spoedwet voor ALV’s. Berichtgeving over deze spoedwetgeving over het houden van algemene vergaderingen door (onder meer) verenigingen vinden jullie ook op de site van de Rijksoverheid.

Daarnaast is de NBV lid van De Nederlandse Associatie (DNA). Zij hebben ook een coronapagina m.b.t. het besturen van verenigingen. Mochten jullie met vragen blijven zitten, neem dan contact op met het NBV-bureau of met de gratis ALV-helpdesk van DNA.

Jaarlijks, uiterlijk zes maanden na afloop van het boekjaar, moeten in de regel de jaarstukken over het afgelopen boekjaar worden goedgekeurd. Heb je als afdeling eigen statuten, ga dan na welke termijn er in jullie statuten staat. Feit is dat de nieuwe spoedwet het mogelijk maakt c.q. toestaat om als bestuur deze termijn te verlengen ofwel uit te stellen met twee maanden. De minister maakte eerder bekend dat de tijdelijk wet slechts vervalt indien ten minste twee maanden voor de voorgenomen vervaldatum een openbare aankondiging is gedaan. 

Wil je toch aan de slag met een digitale ALV? Lees dan de overige FAQ's hierover en vraag advies aan het NBV-bureau of de gratis ALV-helpdesk: dna-alv-helpdesk@lextone.nl

Jaarlijks, uiterlijk zes maanden na afloop van het boekjaar, moeten in de regel de jaarstukken over het afgelopen boekjaar worden goedgekeurd. Heb je als afdeling eigen statuten, ga dan na welke termijn er in jullie statuten staat. Feit is dat de nieuwe spoedwet het mogelijk maakt c.q. toestaat om als bestuur deze termijn te verlengen ofwel uit te stellen met vier maanden. 

Een digitale ALV betekent dat je leden online laat deelnemen aan de ALV. Hieronder staat een beknopt overzicht wat dit vraagt aan organisatie en diverse adviezen & tips:

• Een minimale eis is dat er daadwerkelijk een vergadering plaatsvindt onder leiding van de voorzitter of vice voorzitter
• Het is van belang dat tot 72 uur voor de ALV alle leden de mogelijkheid krijgen hun vragen in te dienen
• Zorg vooraf voor een duidelijk en transparant proces en communiceer dit naar je leden
• Je kunt de mogelijkheid geven om bijv. via een chatfunctie leden tijdens de ALV nog vragen te laten indienen
• Zorg na de ALV voor een volledig overzicht van de vragen inclusief de antwoorden en verspreid deze ofwel direct met de leden of plaats een dergelijk document op een centrale plaats op je website, eventueel achter de ledeninlog
• Zorg voor een gedetailleerde verslaglegging. De notulen moeten tevens duidelijk weergeven welke overwegingen en beslissingen er zijn genomen; zorg hier voor uiterste transparantie om discussie op een later moment te voorkomen!
• Zorg vooraf voor een haalbare manier van verspreiding van de stukken. Te zware bestanden voor de mail; laat leden dan de stukken elders 'ophalen' (website (ledeninlog) of WeTransfer)
• Dient er gestemd te worden? Vraag je dan af of dit anoniem moet of niet. Dient er anoniem gestemd te worden, zorg dan dat elk lid een mail ontvangt met unieke kiescode. Bij voorkeur dient dit extern belegd te worden, zodat elke vorm van belangenverstrengeling wordt voorkomen.

Voor meer informatie of persoonlijk advies: bel of mail met het NBV-bureau.

NBVbureau@bijenhouders.nl | 0317 422 422.

• Werk, als dat mogelijk is, in een beveiligde thuiswerkomgeving. Wees voorzichtig met het gebruik van gratis cloud-, opslag- of e-maildiensten. Zo’n dienst kan mogelijk je gegevens gebruiken voor andere doeleinden. Denk daarbij aan marketing of de verkoop van je gegevens aan derden.
• Zorg voor bescherming van je documenten. Gebruik veilige databases en servers, en gebruik unieke wachtwoorden. Ga daarnaast altijd voorzichtig om met de adresgegevens van leden en met overige gevoelige persoonsinformatie.  
• Wees voorzichtig met het gebruik van (video)chatdiensten. Een veilig communicatiemiddel is de telefoon. Wil je beeldbellen? Ga dan bewust om met eventuele alternatieven.
• Pas op voor phishingmails. Cybercriminelen versturen vooral tijdens de coronacrisis veel phishingmails. Dat zijn nepmails. De criminelen proberen hiermee informatie te ontfutselen of malware op je computer te installeren. Houd hier de komende tijd rekening mee. Meld het gelijk bij het NBV-bureau wanneer je vermoed dat je een phishingmail hebt ontvangen: laura@bijenhouders.nl

Dat is niet verplicht. Wel kan het voor sommige besluiten waarvoor een bepaald quorum vereist is, nodig zijn dat een bepaald deel van de leden deelneemt of van te voren een stem heeft uitgebracht. Kijk hiervoor goed de statuten na.

De wet geeft aan dat vragen uiterlijk tijdens de vergadering, al dan niet thematisch, worden beantwoord en op de website van de vereniging worden geplaatst of via een elektronisch communicatiemiddel toegankelijk worden gemaakt voor de leden. Het bestuur spant zich ook in te faciliteren dat nadere vragen bijvoorbeeld nog tijdens de vergadering gesteld kunnen worden. Als dit allemaal niet lukt (ondanks inspanningen van het bestuur) dan heeft dit geen gevolgen voor de rechtsgeldigheid van de genomen besluiten.

Ja, dat mag. Houd hier wel rekening met een maximum van 30 dagen voorafgaand aan de datum van de ALV. Let ook op dat deze schriftelijke stemmen gecombineerd kunnen worden met de digitale stemmen als je daar ook gebruik van maakt.

De wet geeft aan dat de ALV langs elektronische weg rechtstreeks te volgen moet zijn voor de stemgerechtigden en dat de stemgerechtigden tot 72 uur tevoren in de gelegenheid gesteld moeten zijn om schriftelijk of elektronisch vragen te stellen over de geagendeerde onderwerpen. De stemgerechtigden moeten identificeerbaar zijn (let wel: dit is iets anders dan dat de stem zelf naar een bepaalde persoon herleid kan worden). Vervolgens kan de stemgerechtigde elektronisch stemmen. Indien er wordt gewerkt met stemgewicht en of machtigingen moeten ook hiervoor voorzieningen getroffen worden.

Een ‘online-stembiljet’ kan veel definities hebben. Met de huidige noodwet kan een e-mail of chatbericht al fungeren als een schriftelijk stembiljet. Bij het gebruik van professionele stemsoftware verschilt de manier waarop de digitale stembiljetten worden geregeld. Vaak gaat dit gepaard met een unieke code of link die de deelnemers ontvangen.

In het geval van ‘stemmen met handopsteken’ is het al genoeg om zichtbaar te zijn via een webcam. Bij het schriftelijk stemmen kan je ervoor kiezen om met naam en toenaam te stemmen, of via een versleuteld systeem anoniem te stemmen. In dit laatste geval weet het systeem wie je bent en welke stem(men) je hebt uitgebracht, maar is dit niet te achterhalen. Veel stemsoftware heeft deze laatste optie ingebouwd.

Er zijn veel soorten persoonsgegevens. Persoonsgegevens die binnen de NBV voornamelijk worden gebruikt, zijn:

• naam (voornaam, roepnaam, achternaam)
• adres + postcode
• woonplaats
• geboortedatum
• telefoonnummer
• mailadres
• lidnummer
• IBAN/bankrekeningnummer

In al deze gevallen geldt de AVG! Deze gegevens mag je enkel gebruiken voor de dienst waarvoor deze persoon ze heeft verstrekt. Wil je ze voor een ander doel gebruiken of de gegevens uitwisselen, dan moet je hiervoor toestemming hebben van de betreffende persoon.

Bijzondere persoonsgegevens zijn gegevens over ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, godsdienst of levensovertuiging, lidmaatschap van een vakbond, genetische of biometrische gegevens met oog op unieke identificatie, gezondheid, seksuele leven en strafrechtelijk verleden. De NBV mag volgens wetgeving geen bijzondere persoonsgegevens gebruiken c.q. registreren.

Verwerken = alle handelingen die de NBV kan uitvoeren met persoonsgegevens, van verzamelen tot en met vernietigen.

Het gaat hier om handelingen zoals het verzamelen, vastleggen, ordenen, structureren, opslaan, bijwerken of wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, doorzenden, verspreiden, beschikbaar stellen, samenbrengen, met elkaar in verband brengen, afschermen, wissen en vernietigen van gegevens .

 Volg onderstaande instructies, zodat je ook via de e-mail zorgvuldig omgaat met persoonsgegevens:

• Wees ervan overtuigd dat de inhoud voor de ontvanger bestemd is en dat het emailadres juist is
• Het beperken van CC's aan anderen (waarvoor de inhoud niet persoonlijk van belang is)
• Mail zoveel mogelijk via BCC
• Adreslijsten/ledenlijsten mogen niet worden gedeeld mits hiervoor toestemming is verleend door de betreffende personen

Binnen de Nederlandse Bijenhoudersvereniging worden gegevens uitgewisseld. Hieronder zijn ook privacygevoelige gegevens (persoonsgegevens). Daarmee gaan we zorgvuldig om, daarom is het van belang de volgende spelregels te hanteren:

1. Deel nooit onnodig informatie:

Deelnemerslijsten bijeenkomsten
Bij het verzenden van deelnemerslijsten aan bijeenkomsten, deel je alleen de gegevens die noodzakelijk zijn. Deel bijvoorbeeld wel lidnummer, voornaam, achternaam, woonplaats, betaald ja/nee. Maar zaken als geboortedatum, mailadres en telefoonnummer zijn niet nodig om betreffend lid te herkennen op de bijeenkomst en mogen dus niet gedeeld worden.
Ben altijd alert bij het ontvangen/versturen van dergelijke lijsten en spreek elkaar hier ook vriendelijk op aan.

Ledenlijsten
Het verspreiden van ledenlijsten is verboden! De secretaris en penningmeester zijn de enige functionarissen die deze gegevens in mogen zien ten behoeve van hun functie. Zij kunnen 24/7 bij de ledenlijst via het online portaal van de NBV.

Delen van persoonsgegevens
Het doorgeven van persoonsgegevens zoals contactinformatie als telefoonnummer en mailadres mag uitsluitend indien de eigenaar nadrukkelijk toestemming gegeven heeft om zijn/haar gegevens met bedoelde ontvanger te delen.

Vermelden van persoonsgegevens op de website
Op de landelijke website van de NBV en de subpagina’s van de afdelingen mogen alleen persoonsgegevens vermeld te worden indien de betreffende persoon hiervoor toestemming heeft verleend. Dit geldt ook voor het gebruik van foto-/beeldmateriaal.

Mailadressen in e-mails
Deel in e-mails nooit mailadressen van geadresseerden indien dit voor het doel niet noodzakelijk is, en gebruik daarvoor dan ook het BCC-vak. Gebruik dit vak altijd bij het verzenden van e-mail aan grote groepen. 

2. Meld datalekken
Is privacygevoelige informatie op de verkeerde plaats terecht gekomen?
Bijvoorbeeld als je mail-account gehackt is, je telefoon gestolen is, als je een mail verkeerd verzonden hebt of een map met gegevens verloren bent. Vervelend, maar dat kan gebeuren. Echter, je dient dit wel te melden! Neem binnen 24 uur na constatering contact op met Laura Tinholt, data protection officer (laura@bijenhouders.nl; 0317-422 422). Laura helpt de melding te verwerken en kan adviseren hoe verder te handelen.

3. Een andere partij (natuurlijk persoon) die met gegevens werkt
Vraag altijd toestemming als je een sub verwerker (derde partij/persoon) inschakelt die daarmee zicht
krijgt op persoonsgegevens. Zij dienen voordat ze worden ingeschakeld, de geheimhoudingsverklaring
te ondertekenen. 

4. Een andere – professionele – partij die met de gegevens werkt
Wanneer een professionele verwerker met de gegevens werkt (drukker, verzendhuis etc.), dan dient
er een verwerkersovereenkomst te worden opgemaakt.

5. Algemene tips

•        neem passende beveiligingsmaatregelen, zodat verkregen persoonsgegevens adequaat beveiligd zijn
•        blokkeer altijd je beeldscherm bij het verlaten je werkplek
•        laat documenten met persoonsgegevens nooit onbeheerd achter op bureau of bij de printer
•        kies nooit voor automatisch opslaan van inloggegevens op je computer
•        besef dat openbare netwerken niet veilig zijn
•        let op wat je deelt via sociale media
•        zorg ervoor dat je mobiele telefoon beveiligd is met een inlogcode of vingerherkenning.

Een datalek is een inbreuk op de beveiliging van persoonsgegevens. Een datalek is een beveiligingsincident waarbij persoonsgegevens gelekt zijn.

Van een datalek is alleen sprake als er persoonsgegevens zijn gelekt! 

Enkele voorbeelden van datalekken om dit wat duidelijker te maken: 

• Je raakt een USB-stick met daarop persoonsgegevens kwijt
• Er is een laptop gestolen met daarop persoonsgegevens
• Er is door een hacker ingebroken in een databestand of systeem (met daarop persoonsgegevens)
• Er is een mailing verstuurd met alle e-mailadressen in de Aan of CC in plaats van BCC
• Er is een verkeerd emailadres gebruikt
• Er is post aan de verkeerde personen gestuurd
• Uit een tas zijn papieren gestolen met daarop persoonsgegevens
• Door een crash van een harddisk of door brand zijn persoonsgegevens verloren gegaan en er is geen back-up

Vermoeden van een datalek?
In bepaalde gevallen is de NBV verplicht melding te doen van een datalek bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook kan het zo zijn dat de NBV de betrokkenen moet informeren over het datalek.

Meld een mogelijk datalek daarom zo spoedig mogelijk doch binnen 24 uur bij Laura Tinholt, data protection officer. De NBV dient in geval van een ernstig datalek namelijk binnen 72 uur melding te maken bij de Autoriteit Persoonsgegevens!

Contactgegevens Laura Tinholt
laura@bijenhouders.nl
0317 422 422

Heb je een datalek geconstateerd of heb je een vermoeden van een datalek? Meld dit dan zo spoedig mogelijk doch binnen 24 uur bij Laura Tinholt, data protection officer.

De NBV dient in geval van een ernstig datalek namelijk binnen 72 uur melding te maken bij de Autoriteit Persoonsgegevens!

Contactgegevens Laura Tinholt
laura@bijenhouders.nl
0317 422 422

In de AVG zijn geen concrete termijnen opgenomen voor het bewaren van persoonsgegevens. In sommige gevallen schiet andere wetgeving te hulp waarin specifieke bewaartermijnen zijn opgenomen. Dit kunnen maximale bewaartermijnen zijn, waarna gegevens vernietigd dienen te worden, of minimale bewaartermijnen, waarbij zelf een passende termijn moet worden bepaald voor het eventueel langer bewaren.

Is er geen wetgeving dan dienen er zelf beargumenteerde bewaartermijnen te worden bepaald. Om een goede administratie bij te kunnen houden, moet een organisatie bepaalde persoonsgegevens een tijd bewaren. Maar organisaties mogen die gegevens niet langer bewaren dan noodzakelijk is. Organisaties bepalen dan dus zelf hoe lang zij persoonsgegevens bewaren. Hierbij kijken zij naar hoe lang de gegevens nodig zijn voor het doel waarvoor deze zijn verzameld of worden gebruikt.

Zijn persoonsgegevens bestemd voor historische, statistische of wetenschappelijke doeleinden?
Dan mogen organisaties de persoonsgegevens in een archief bewaren. Voor persoonsgegevens in een archief geldt geen bewaartermijn. Op deze regel bestaat een uitzondering: als de Archiefwet of een andere wet van toepassing is, geldt wel een bewaartermijn. De organisatie moet de gegevens vernietigen als ze niet meer nodig zijn voor het doel van het archief.

Klik hier voor een voorbeeldoverzicht van bewaartermijnen.

De secretaris en penningmeester zijn de enige functionarissen die de
ledenlijst in kunnen zien ten behoeve van hun functie. Zij kunnen 24/7 bij de
ledenlijst via het online portaal van de NBV. Het verspreiden van ledenlijsten
is in principe niet toegestaan. Wanneer je als afdeling deze gegevens juist wel
wilt delen, dan is dat uitsluitend toegestaan wanneer alle leden die op de
lijst vermeld staan hiervoor goedkeuring hebben gegeven.

Het doorgeven van persoonsgegevens, zoals contactinformatie als telefoonnummer en
mailadres mag uitsluitend indien de eigenaar nadrukkelijk toestemming gegeven
heeft om zijn/haar gegevens met bedoelde ontvanger te delen.

Op de landelijke website van de NBV en de sub pagina’s van de afdelingen mogen alleen
persoonsgegevens vermeld worden indien de betreffende persoon hiervoor
toestemming heeft verleend. Dit geldt ook voor het gebruik van foto-/beeldmateriaal.

• Werk, als dat mogelijk is, in een beveiligde thuiswerkomgeving. Wees voorzichtig met het gebruik van gratis cloud-, opslag- of e-maildiensten. Zo’n dienst kan mogelijk je gegevens gebruiken voor andere doeleinden. Denk daarbij aan marketing of de verkoop van je gegevens aan derden.
• Zorg voor bescherming van je documenten. Gebruik veilige databases en servers, en gebruik unieke wachtwoorden. Ga daarnaast altijd voorzichtig om met de adresgegevens van leden en met overige gevoelige persoonsinformatie.  
• Wees voorzichtig met het gebruik van (video)chatdiensten. Een veilig communicatiemiddel is de telefoon. Wil je beeldbellen? Ga dan bewust om met eventuele alternatieven.
• Pas op voor phishingmails. Cybercriminelen versturen (vooral tijdens de coronacrisis) veel phishingmails. Dat zijn nepmails. De criminelen proberen hiermee informatie te ontfutselen of malware op je computer te installeren. Houd hier rekening mee. Meld het gelijk bij het NBV-bureau als je zo’n phishingmail krijgt: laura@bijenhouders.nl.

In verband met de maatregelen tegen het Corona-virus gaat de Landelijke Open Imkerijdag 2020 niet door.
In 2021 hopen we samen met vele honderden imkers de 11e editie van dit mooie publieksevenement te organiseren.

In verband met de maatregelen tegen het Corona-virus gaat de Landelijke Open Imkerijdag 2020 niet door.
In 2021 hopen we samen met vele honderden imkers de 11e editie van dit mooie publieksevenement te organiseren.

In verband met de maatregelen tegen het Corona-virus gaat de Landelijke Open Imkerijdag 2020 niet door. 
In 2021 hopen we samen met vele honderden imkers de 11e editie van dit mooie publieksevenement te organiseren. Tegen die tijd kunt u zich online aanmelden op https://www.bijenhouders.nl/landelijke-open-imkerijdag

Kijk u op de volgende link voor meer informatie:

https://www.bijenhouders.nl/imker-worden

In verband met de maatregelen tegen het Corona-virus gaat de Landelijke Open Imkerijdag 2020 niet door.
In 2021 hopen we samen met vele honderden imkers de 11e editie van dit mooie publieksevenement te organiseren.

Kijkt u op de website van de NBV voor de basiscursussen Bijenhouden in uw omgeving:

https://www.bijenhouders.nl/cursussen/basiscursus

U kunt op de plaats óf op het ballonnetje klikken voor meer info.

Voor meer informatie kijkt u op: https://www.bijenhouders.nl/imker-worden

Kijkt u op onze website bij de kennismakingscursussen: https://www.bijenhouders.nl/cursussen/kennismakingscursus

U kunt op de plaats of op het ballonnetje klikken voor meer info.

Jazeker! Kijkt u op https://www.bijenhouders.nl/promotie/film-de-bij-en-wij

U kunt het filmpje van ongeveer 20 minuten zelf downloaden.

U kunt uw NAW-gegevens zelf wijzigen in 'mijn NBV'.

Klikt u op de volgende link:

https://mijn-nbv.bijenhouders.nl/ 

Voer nu uw emailadres in en daarna uw wachtwoord.

Mocht u het wachtwoord niet meer weten, klikt u dan op 'wachtwoord vergeten'. Dan ontvangt u een nieuwe.

Lid worden van de Nederlandse BijenhoudersVereniging impliceert in principe dat u ook zich aansluit bij 1 van de ruim 200 afdelingen in het land. De afdelingen zijn gelieerd aan de landelijke vereniging. Afdelingen opereren zelfstandig, hebben een eigen bestuur en vragen ook contributie. Ze organiseren bijeenkomsten en evenementen en beheren vaak een gezamenlijke bijenstal.

Klik hier voor  meer informatie

In het verleden werd het blad in een papieren banderol verstuurd wat tot gevolg had dat het blad soms nat, gescheurd  of op andere wijze beschadigd werd bezorgd, of soms zelfs uit de banderol was gevallen.  

Het magazine Bijenhouden wordt tegenwoordig geseald in LDPE folie, deze folie is niet biologisch afbreekbaar. De gebruikte folie heeft een LDPE samenstelling, deze is wel heel goed geschikt voor hergebruik.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lagedichtheidpolyetheen (voor info).

Individueel lid van de NBV

Ben je lid van de vereniging dan heb je toegang tot jouw persoonlijke gegevens. Je kunt bijvoorbeeld bij verhuizing zelf het nieuwe woonadres invullen of een ander mailadres of telefoonnummer. Voor sommige onderdelen van de van de NBV moet je inloggen om de informatie te kunnen bekijken (BijenBlog), of om korting te krijgen op de toegangprjis voor speciale evenementen (Studiedagen).

Om te kunnen inloggen heb je het lidnummer (staat op de ledenpas) en het daarbijbehorende wachtwoord nodig. Zowel ledenpas als (tijdelijk) wachtwoord heeft de NBV verstrekt. Ben je het wachtwoord vergeten, klik dan op de knop 'wachtwoord vergeten' om per e-mail het wachtwoord toegezonden te krijgen. Je ontvangt het op het persoonlijk emailadres dat in de ledenadminstratie bekend is. Lukt het inloggen niet, stel dan je vraag via het contactformulier.

Beheerder van een of meer onderdelen op de NBV site

Een paar honderd NBV leden staan geregistreerd als 'beheerder'. Dat wil zeggen dat ze het beheer van een of meer onderdelen binnen de NBV website onder hun hoede hebben: bijvoorbeeld de pagina van de afdeling waarbij ze zijn aangesloten, of als organisator van bijenteeltcursussen.

Om te kunnen inloggen heeft de vereniging gebruikersrechten toegekend op basis van een mailadres en een (tijdelijk) wachtwoord. Inloggen met gebruikersnaam (=mailadres) en wachtwoord geeft toegang tot alle onderdelen waarvoor rechten zijn verstrekt. Is het mailadres veranderd, geef het door aan de beheerder van de website. Ben je het wachtwoord vergeten, klik dan op de inlogpagina op de link bij 'wachtwoord vergeten'. Je ontvangt op het mailadres een bericht om een nieuw wachtwoord aan te maken.

Log in in MijnBijenhouders met uw eigen NBV lidmaatschapsnummer en wachtwoord. Boven uw eigen gegevens staat een vakje "Exporteren". Indien u hierop klikt wordt de ledenlijst gedownload. U kunt eventeueel kiezen uit verschillende soorten overzichten. Klik daarvoor op het naar beneden gerichte pijltje

Het downloadproces ziet u links onderaan in uw scherm. Als het downloaden gereed is kunt u erop klikken, waarop de ledenlijst in Excel zich op uw scherm ontvouwt. 

Als Excel wel automatisch start maar u ziet de gegevens niet, ga dan als volgt te werk. In Excel gaat u naar 'openen bestand' en vervolgens zoekt u het gedownloade bestand. Dat bevindt zich in de map waarin u automatisch downloads laat opgeslaan. In Windows is dit standaard de map Downloads.

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)

Per 25 mei 2018 is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Dat betekent dat er vanaf die datum dezelfde privacywetgeving geldt in de hele Europese Unie (EU). De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) geldt dan niet meer.

Onze vereniging verwerkt veel persoonlijke gegevens zoals bij de ledenadministratie en facturatie. Daarnaast verspreiden we informatie via onze website, het blad Bijenhouden, de digitale nieuwsbrief Imkernieuws en andere verenigingsdocumenten.

Moet de NVB gegevensverwerking melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP)? Nee, vanaf 25 mei 2018 hoeven we onze gegevensverwerkingen niet meer te melden bij de AP. Wel moeten we nog steeds datalekken melden bij de AP, maar dat is iets anders dan de meldplicht gegevensverwerking.

Vanaf 25 mei a.s. heeft de NBV wél een documentatieplicht. Dit houdt in dat we met documenten moeten kunnen aantonen dat de NBV juiste, organisatorische en technische maatregelen heeft genomen om aan de AVG te voldoen.
Alle onderdelen van de NBV die gegevens verwerken (zoals het secretariaat in Wageningen, de redacties Bijenhouden/Imkernieuws, web applicator, afdelingssecretarissen, commissiesecretarissen en alle anderen die namens de NBV gegevens verwerken) dienen zorgvuldig met persoonlijke gegevens om te gaan. Dit betekent in het kort dat het verspreiden van persoonlijke gegevens uitsluitend gecontroleerd mag plaatsvinden en dus alleen voor het doel waarvoor ze verzameld zijn, verwerkt mogen worden. Het betreft: namen, (email)adressen, geboortedata, BSN-nummers, telefoonnummers, kenmerken van legitimatiebewijzen, etc.

Voor afdelingen betekent dit, dat zij in afwachting tot het moment dat het bestuur een praktische vorm inzake gegevensbescherming heeft vastgesteld, niets anders hoeven te doen dan zorgvuldig met deze gegevens om te gaan. Denk hierbij aan het volgende:

• Gecontroleerde verzending van e-mails: de verzender overtuigt zich ervan dat de inhoud voor de ontvanger bestemd is en dat het emailadres juist is;
• Het beperken van cc’s aan anderen (waarvoor de inhoud niet persoonlijk van belang is). Mail zoveel en waar mogelijk via bcc;
• Adreslijsten mogen nooit gepubliceerd worden op het openbare web; deze moeten echt op voor leden afgeschermde delen van het web worden geplaatst.

Er zijn veel aanbieders in de markt die ons doen geloven dat iedere vereniging een complex administratief AVG-systeem zou moeten opzetten, uiteraard tegen forse tarieven. De NBV adviseert haar afdelingen hierop niet in te gaan. Het bestuur komt binnenkort met een eenvoudige richtlijn om op een verantwoorde manier conform de AVG de persoonlijke gegevens te beschermen.

Voor meer informatie verwijzen we u naar de volgende PDF bestanden van de Autoriteit Persoonsgegevens:

• Handleiding 
  
  
• Stappenplan

Voor vragen met betrekking tot dit onderwerp kunt u contact opnemen (bij voorkeur per mail) met het secretariaat: secretariaat@bijenhouders.nl  0317 422 422.

De meeste mensen krijgen tussen hun tiende en dertigste hooikoorts, maar de allergie kan zich ook op latere leeftijd openbaren. Hoe dat werkt, weten artsen (nog) niet precies. De meeste mensen groeien vanzelf over hooikoorts heen, gemiddeld tussen de tien en dertig jaar na het ontstaan ervan.

Door een flinke regenbui neemt het aantal stuifmeel in de lucht sterk af. De lucht wordt als het ware schoongespoeld.

Een oude wijsheid tegen hooikoortsklachten is: neem dagelijks een theelepel honing. In honing zitten namelijk meestal kleine hoeveelheden pollen. Door hier dagelijks bijvoorbeeld een theelepeltje van in je thee te doen, zou je juist wennen aan de pollen. Pas wel op als je heel erg gevoelig bent! Honing kan dan een aanval juist uitlokken.

Mocht u honing van een imker in uw omgeving willen betrekken, kijkt u op de NBV-website voor onze afdelingen in het land. Klikt u op de gewenste provincie en vervolgens op het korfje. Klik daarna op 'Bekijk website' en rechtsboven ziet u dan de contactpersoon voor die afdeling.

https://www.bijenhouders.nl/afdelingen

Volgt u de link: https://www.bijkersgilde.nl/

Toelichting: bij windbestuivers wordt de manier waarop de bestuiving plaatsvind aan het toeval overgelaten. Vooral in onze winderige omgeving leven onze bomen in de regel als katjesdragers. Katjes zijn snoeren van sterk vereenvoudigde bloemen, niet meer dan een schubje met één of twee meeldraden of gewoon een vruchtbeginsel zonder enige versiering.

Het overbrengen van stuifmeel gebeurt door de wind of door dieren: meestal insecten, maar ook wel door water, vogels of vleermuizen. Er zijn ook plantensoorten die zichzelf bevruchten. De zogenaamde windbestuivers produceren stuifmeel dat via de lucht op andere bloemen terechtkomt. Deze planten, zoals gras en allerlei bomen, hebben meestal onopvallende bloemen - ze hoeven niet de aandacht van bestuivers te trekken. Het stuifmeel dat door de wind verplaatst wordt kan hooikoorts bij mensen veroorzaken.

Soorten bestuiving
1 = zelfbestuiving 2 = buurbestuiving 3 = kruisbestuiving

Beantwoording:

De aantrekkelijkheid voor honingbijen van de te bestuiven gewassen wordt versterkt door kleur, geur, vorm en opbrengst. Daarnaast spelen ook factoren weersomstandigheden en afstand een belangrijke rol.

Een eigenschap van windbestuivers is dat ze kleine bloemen hebben die veelal gering geurend zijn.  Daarbij is het vaak zo dat ze een nectar produceren die honingbijen, wanneer er voldoende ander dracht is, niet als eerste zullen halen.

We weten daarom niet of er (deels)  populierenhoning of iepenhoning wordt gehaald. Wilgennectar daarvan is bekend dar deze windbestuiver wel aantrekkelijk voor honingbijen is, ondanks dat de katjes aanvankelijk onopvallend waren, worden ze zwaar van het stuifmeel geel gekleurd en toont het zijn aantrekkingskracht.

Samenvattend, windbestuivers  zijn ook voor honingbijen aantrekkelijk, maar tonen dat minder dan kruisbestuivende gewassen. De keuze op basis van aantrekkelijkheid maken de honingbijen zelf. De omstandigheden zoals beschikbaarheid, afstand en weersomstandigheden spelen daarbij een rol.

Bijen en andere bestuivende insecten help je het beste door het perceel in te zaaien met een meerjarig bloemenmengsel dat is afgestemd op de grondsoort. Deze meerjarige mengsels hebben in tegenstelling tot eenjarige mengsel wel wat meer tijd nodig om zich te ontwikkelen, maar je het er veel langer plezier van. 

Zaaien in september levert het beste resultaat op. Het daarop bloeit er al iets, maar het jaar daarna beginnen ze pas echt tot hun recht komen. Vervolgens heb je er voor jaren amper omkijken naar. Een of twee keer per jaar gefaseerd maaien volgens het sinus maaiprincipe (http://edepot.wur.nl/404139) en hooien levert een geweldig drachtweide.

Een zaadspecialist in ons land is de Cruydt-Hoeck. https://www.cruydthoeck.nl/. Kijk maar op hun site en in de online catalogus met overzichten en adviezen.

Zie ook: 

https://www.bijenhouders.nl/gemeenten-bijvriendelijk/doe-mee  en

https://www.wur.nl/nl/Expertises-Dienstverlening/Leerstoelgroepen/Omgevingswetenschappen/Natuurbeheer-en-Plantenecologie/Welke-planten-moet-je-inzaaien-als-je-wilde-bijen-wilt-bevorderen.htm

Bloembollen, met name de kleine botanische soorten, zijn uitstekende stuifmeelleveranciers voor honingbijen maar vooral ook voor andere, solitaire, bijen en hommels.

De crocussen en sneeuwklokjes zijn zelfs hele vroege bloeiers. Vaak te vroeg omdat insecten afhankelijk van de temperatuur, dan nog niet vliegen.

Een bloembollenmengsel van 5 of 6 soorten is aan te raden. JUB-Holland, waar de NBV mee samenwerkt, heeft een uitstekend bijen-mengsel dat een langdurige opeenvolgende bloei garandeert.

Crocus, Chionodoxa, muscari, Fritelaria, anemoon, tulipa, enz... (allemaal verwilderings- en botanische soorten).

Bijen ervaren een nectar en stuifmeelgevende plant altijd als waardevol.

De 350 bijensoorten die er in Nederland leven hebben soms maar enkele bloemen nodig om een nestje te maken en daar hun nakomelingen in op te voeden.

Honingbijen vliegen ook op een stukje waar een paar bloemen staan .....

Maar een honingbijenvolk heeft natuurlijk we heel veel nectar en stuifmeel nodig....

Maar bedenk: elke postzegel is een deel van een totale verzameling.

Op onze site enkele tips:  https://www.bijenhouders.nl/bijenwerk/dracht-en-biotoopverbetering

Hieronder een lijst met bijenplanten ....waar natuurlijk ook andere insecten, o.a. vlinders van genieten.

De geschikte bijenlokkers voor elke tuinfunctie
Onderstaande planten kunnen gebruikt worden in bloemborders, gazon, moestuin, groendak, kruidentuin of balkon, Voor het aantrekken van meer bijen in uw tuin.

Vegetatie voor bloemenborders

Achillea millefolium - Duizendblad
Ajuga reptans - Kruipend zenegroen
Aquilegia vulgaris - Wilde akelei
Ballota nigra - Stinkende ballote
Campanula persicifolia - Perzikklokje
Carduus nutans - Knikkende distel
Centaurea jacea - Gewoon knoopkruid
Centaurea scabiosa - Grote centaurie
Cichorium intybus - Wilde chicorei
Daucus carota - Wilde peen
Digitalis purpurea - Vingerhoedskruid
Dipsacus fullonum - Grote kaardebol
Echium vulgare - Slangenkruid
Eryngium campestre - Echte kruisdistel
Eupatorium cannabinum - Koninginnekruid
Lamium galeobdolon - Gele dovenetel
Leucanthemum vulgare - Gewone margriet
Lysimachia vulgaris - Grote wederik
Lythrum salicaria - Kattenstaart
Malva moschata - Muskuskaasjeskruid
Melilotus alba - Witte honingklaver
Melilotus altissima - Goudgele honingklaver
Melilotus officinalis - Citroengele honingklaver
Myosotis sylvatica - Bosvergeet-mij-nietje
Prunella vulgaris - Gewone brunel
Pulicaria dysenterica - Heelblaadjes
Pulmonaria officinalis - Gevlekt longkruid
Stachys byzantina - Ezelsoren
Stachys officinalis - Betonie
Stachys palustris - Moerasandoorn
Stachys sylvatica - Bosandoorn
Symphytym officinale - Gewone smeerwortel
Tanacetum vulgare - Boerenwormkruid
Vicia cracca - Vogelwikke

Vegetatie voor gazonnen/ bloembollen

Corydalis solida - Vingerhelmbloem
Crocus tommasinianus - Boerenkrokus
Galanthus nivealis - Gewoon sneeuwklokje
Hyacinthus orientalis - Hyacinth
Hypochaeris radicata - Gewoon biggenkruid
Lotus corniculatus - Gewone rolklaver
Muscari botryoides - Blauwe druifjes
Ornithogalum umbellatum - Gewone vogelmelk
Ranunculus acris - Scherpe boterbloem
Ranunculus ficaria - Speenkruid
Scilla non-scripta - Wilde hyacinth
Scilla siberica - Oosterse sterhyacinth
Taraxacum officinalis - Paardebloem
Trifolium pratense - Rode klaver
Trifolium repens - Witte klaver

Vegetatie voor moestuinen

Allium cepa - Ui
Allium porrum - Prei
Anethum graveolens - Dille
Barbarea vulgaris - Gewoon barbarakruid
Boraga officinalis - Komkommerkruid
Brassica napus - Koolzaad
Brassica rapa - Raapzaad
Foeniculum vulgare - Venkel
Fragaria vesca - Bosaardbei
Raphanus sativus - Radijs
Ribes nigrum - Zwarte bes
Ribes rubrum - Aalbes
Ribes uva-crispa - Kruisbes
Rubus fruticosus - Gewone braam
Rubus idaeus - Framboos
Sinapis alba - Gele mosterd

Vegetatie voor groendaken

Alyssum montanum - Bergschildzaad
Alyssum repens - Liggend schildzaad
Anthemis tinctoria - Gele kamille
Anthyllis vulneraria - Wondklaver
Aubrieta deltoidea - Aubretia
Campanula rotundifolia - Grasklokje
Hyssop officinalis - Hysop
Inula ensifolia - Alant
Sedum acre - Muurpeper
Sedum album - Wit vetkruid
Sedum reflexum - Tripmadam
Sedum telephium - Hemelsleutel
Sempervivum tectorum - Huislook

Vegetatie voor kruidentuinen

Allium schoenoprasum - Bieslook
Chelidonium majus - Stinkende gouwe
Lavendula angustifolia - Lavendel
Mentha aquatica - Watermunt
Mentha arvensis - Akkermunt
Mentha pulegium - Polei
Mentha rotundifolia - Wollige munt
Nepeta cataria - Kattenkruid
Origanum vulgare - Wilde marjolein
Rosmarinus officinalis - Rozemarijn
Salvia pratensis - Veldsalie
Salvia sclarea - Scharlei
Satureja hortensis - Bonenkruid
Stachys officinalis - Betonie
Thymus vulgare - Echte tijm
Verbena officinalis - IJzerhard

Vegetatie voor balkonplanten

Allium sphaerocephalon - Kogellook
Anthemis tinctoria - Gele kamille
Aubrieta deltoidea - Aubretia
Campanula glomerata - Kluwenklokje
Campanula rotundifolia - Grasklokje
Echium vulgare - Slangenkruid
Inula ensifolia - Alant
Reseda lutea - Wilde reseda
Reseda luteola - Wouw
Salvia sclarea - Scharlei
Sedum acre - Muurpeper
Sedum reflexum - Tripmadam
Sedum telephium - Hemelsleutel
Stachys byzantina - Ezelsoren
Thymus vulgare - Echte tijm

Inzaaien met eenjarige bloemen kan nog prima tot medio mei. Vochtige grond is wel een vereiste voor goede en snelle kieming.

Voor het zaaien van een duurzaam mengsel is september/oktober het beste tijdstip.

Kijk eens op de site van de Cruydt-Hoeck. https://www.cruydthoeck.nl/

Onderstaande link aanklikken voor de adviesprijzen. Deze prijzen moeten worden beschouwd als vergoedingen, die door de imker als richtlijn kunnen worden gehanteerd.

https://www.bijenhouders.nl/bijenwerk/bestuiving/bestuivingsadvies

Bij het aanklikken van bovenstaande link kunt u ook doorklikken voor informatie over de richtlijnen voor het plaatsen van bijenvolken voor bestuiving en vindt u een voorbeeld van een bestuivingsovereenkomst.

Een appelboompje op 3-hoog wordt vrijwel zeker door bijen bezocht.

Er moeten natuurlijk wel bijen in de buurt zijn.

Een bijenhotel is ook zeer kansrijk als er in de omgeving voldoende drachtplanten en/of -bloemen zijn.

Een hotelletje dat in de handel is gekocht is voor 70% niet bruikbaar. Beter is er zelf een te maken met zeer eenvoudige middelen.

De hotelletjes van Natuurmonumenten zijn goed.

Klikt u op de volgende link voor meer informatie: https://www.bijenhouders.nl/gemeenten-bijvriendelijk/doe-mee

Toelichting: bij windbestuivers wordt de manier waarop de bestuiving plaatsvind aan het toeval overgelaten. Vooral in onze winderige omgeving leven onze bomen in de regel als katjesdragers. Katjes zijn snoeren van sterk vereenvoudigde bloemen, niet meer dan een schubje met één of twee meeldraden of gewoon een vruchtbeginsel zonder enige versiering.

Het overbrengen van stuifmeel gebeurt door de wind of door dieren: meestal insecten, maar ook wel door water, vogels of vleermuizen. Er zijn ook plantensoorten die zichzelf bevruchten. De zogenaamde windbestuivers produceren stuifmeel dat via de lucht op andere bloemen terechtkomt. Deze planten, zoals gras en allerlei bomen, hebben meestal onopvallende bloemen - ze hoeven niet de aandacht van bestuivers te trekken. Het stuifmeel dat door de wind verplaatst wordt kan hooikoorts bij mensen veroorzaken.

Soorten bestuiving
1 = zelfbestuiving 2 = buurbestuiving 3 = kruisbestuiving

Beantwoording:

De aantrekkelijkheid voor honingbijen van de te bestuiven gewassen wordt versterkt door kleur, geur, vorm en opbrengst. Daarnaast spelen ook factoren weersomstandigheden en afstand een belangrijke rol.

Een eigenschap van windbestuivers is dat ze kleine bloemen hebben die veelal gering geurend zijn.  Daarbij is het vaak zo dat ze een nectar produceren die honingbijen, wanneer er voldoende ander dracht is, niet als eerste zullen halen.

We weten daarom niet of er (deels)  populierenhoning of iepenhoning wordt gehaald. Wilgennectar daarvan is bekend dar deze windbestuiver wel aantrekkelijk voor honingbijen is, ondanks dat de katjes aanvankelijk onopvallend waren, worden ze zwaar van het stuifmeel geel gekleurd en toont het zijn aantrekkingskracht.

Samenvattend, windbestuivers  zijn ook voor honingbijen aantrekkelijk, maar tonen dat minder dan kruisbestuivende gewassen. De keuze op basis van aantrekkelijkheid maken de honingbijen zelf. De omstandigheden zoals beschikbaarheid, afstand en weersomstandigheden spelen daarbij een rol.

Volg deze link voor alle informatie over zwermen.

Mocht u niet zeker weten of het honingbijen, solitaire bijen, hommels of wespen zijn, hieronder een korte beschrijving van de verschillende beestjes:

Solitaire bijen
Er zijn ook een aantal solitair levende bijen, soms goudgeel van kleur, die een paar weken onder de tegels van het terras of in de muur activiteiten ontwikkelen. Ze hebben maar een korte levenscyclus en doen geen kwaad. Ze huren als het ware een plekje voor hun nest en zijn snel weer verdwenen. 

Honingbijen
Als het gaat om honingbijen zijn het honderden, vaak duizenden bijen. Het kan zijn in de vorm van een zwerm (zie hier) of wanneer ze permanent een huis hebben gevonden. Een permanent huis is vaak op een beschutte plek, zoals in de spouwmuur of in een schoorsteen. Als het gaat om een zwerm kun je een imker de zwerm laten ophalen. 

Hommels
De bolgevormde hommels kraken wel eens een niet schoongemaakt vogelnestkastje in uw tuin. Ook zij zijn sociale insecten, halen stuifmeel en nectar maar (bijna) alleen voor direct gebruik. Het aantal diertjes blijf beperkt (max. 400, afhankelijk van de soort) en ze zullen zelden steken. Hommels zijn goedmoedige harde werkers en de soort is herkenbaar aan de streepjescode op hun vachtje. Een ongediertebestrijder inschakelen kan alleen als hommels of een hommelnest ernstige overlast veroorzaakt. Hommels zijn een beschermd soort en worden in veel gevallen niet bestreden. Zie ook deze website voor meer informatie: http://hommelnest.nl/verwijderen/

Wespen
Zelfs wespen zijn sociale insecten en goed herkenbaar aan hun kleur: fel geel met zwarte streepjes en een glad achterlijf. In de insectenwereld betekent geel gevaar, er zijn insecten die zich op deze manier gevaarlijker voordoen dan ze zijn. Met hun gladde angel kunnen ze meerdere keren steken, de angel breekt niet af zoals bij de bijen.

Weet u niet zeker of het een zwerm honingbijen is, bekijk dan deze beslisboom. 

Weet u zeker dat het honingbijen zijn of twijfelt u toch nog, kijkt u dan op onze website voor de dichtstbijzijnde afdeling: https://www.bijenhouders.nl/afdelingen. Klikt u op de gewenst provincie en vervolgens op een van de korfjes. Rechtsboven staat een contactpersoon van die afdeling vermeld. Zij zouden de situatie in het echt kunnen bekijken en u kunnen adviseren wat te doen. 

Via de volgende link kunt u onze afdelingen vinden: https://www.bijenhouders.nl/afdelingen

Klikt u op de gewenste provincie en vervolgens op het korfje voor een afdeling in uw buurt. Na het doorklikken naar de website treft u rechtsboven de contactgegevens van de secretaris.

U kunt het beste contact opnemen met een NBV-afdeling in uw omgeving.

Op de NBV-website kunt u per provincie zien waar onze afdelingen zich bevinden. Klikt u op de volgende link https://www.bijenhouders.nl/afdelingen en vervolgens op de gewenste provincie. Vervolgens dubbelklik op een korfje en dan komt u verder door te klikken op ‘bekijk website’. De contactpersoon van de afdeling staat rechtsboven.

Het zou ook kunnen zijn, dat er iets in uw beplanting zit, dat als voedsel van deze zweefvlieg of van de honingbij dient, zoals bij een klimop. Deze klimplant heeft ogenschijnlijk kleine bloempjes, die zeer aantrekkelijk is voor bijen en zweefvliegen.

Het aanbieden van een suikerwateroplossing kunt u – ondanks uw zeer goede en welgemeende bedoelingen – beter achterwege laten. Het zou namelijk tot overlast voor uzelf en uw buren kunnen leiden. Bijen zijn namelijk reuze goede speurders en als ze makkelijk aan suikers kunnen komen, dan zullen ze dat zeker doen. Ze moeten maar iets verder zoeken naar bloemetjes!

De bijen zijn mogelijk nog steeds georiënteerd op de bloemetjes van de klimop en zoeken nog steeds naar nectar en/of naar water. De nectarbronnen drogen op en zijn de bijen dus zoekende. In perioden van schaarste kunnen wel 30% van alle bijen gepromoveerd worden tot speurbij (in andere perioden is dat slechts 1 tot 5%).
Op dit moment zijn er zeer veel zweefvliegen actief, die nauwelijks te onderscheiden zijn van de honingbij. Mogelijk dat u deze waarneemt bij uw carport/schuurtje.

Indien in de openbare ruimte of in de tuinen rondom de bijenvolken weinig watervoorzieningen aanwezig zijn (vijvers/sloten e.d.) kunnen de bijen ook zoekende zijn naar water om hun eigen opgeslagen honing te verdunnen en het broed te koelen.

Derhalve raad ik u aan de suikeroplossing te vervangen door water, waaraan een mespuntje zout is toegevoegd. Bijen zijn gek op minerale zouten, die hebben ze als sporenelementen nodig. U kunt om de snelle verdamping tegen te gaan, mos draperen in het water, zodat de bijen makkelijker het water op kunnen nemen en niet verdrinken.

Het zijn inderdaad vooral de solitaire bijen en vlinders, die last ondervinden van de droogte, want onze honingbijen hebben nog hun eigen reserves. De solitaire bijen en vlinders moeten hun kostje buiten zien op te scharrelen en de meeste waardplanten staan er verlept bij.

Natuurlijk kunt u een bijenwoning in uw tuin plaatsen en de bijen daar laten leven zonder honing te oogsten. Het maakt de bijen niet uit of het een korf is of een kast, als het maar een holte is waarin ze beschermd zijn tegen de vijandige buitenwereld. Een bijenvolk legt honing- en stuifmeelvoorraden aan om over voedsel te beschikken als ze het in de natuur niet kunnen halen zoals in de winter of bij koud en nat weer.

Als de mens een bijenvolk alleen maar een woning beschikbaar stelt wordt het bijenvolk geconfronteerd met drie grote problemen. Het eerste is de vraag of de natuur genoeg voedsel zal geven om voorraden aan te kunnen leggen. Dit probleem kent het bijenvolk al eeuwen lang. Ook toen de natuur nog voor 100% natuur was, kwamen er in een verregende zomer bijenvolken om van de honger. Boeken uit de 18e eeuw berichten hierover.

Het tweede probleem is het zwermen van het bijenvolk. Zwermen is de natuurlijke manier van voortplanting en volksvermeerdering. Imkers verhinderen het zwermen omdat veel zwermen in de natuur omkomen van de honger. Bovendien zijn onze medeburgers niet blij met een zwerm in hun tuin, zelfs niet als ze het kunnen zien als een wonder van de natuur.

Dat veel zwermen in de natuur omkomen is voor moeder natuur een vorm van natuurlijke selectie. De natuur wil voortplanting en bekommert zich niet om het nieuwe leven, in dit geval een bijenzwerm.

Het derde probleem is een parasiet, de varroamijt. Alle bijenvolken hebben met deze parasiet te maken. Imkers bestrijden deze parasiet, hetzij met chemische dan wel met biologische vormen van bestrijding.

Niet bestrijden betekent meestal na kortere of langere tijd een ellendige dood van het bijenvolk.

Als u bijen in uw tuin wilt hebben zonder honing te oogsten adviseer ik u een basiscursus bijenteelt te volgen. U leert dan omgaan met bijen en de bijen te ondersteunen om bij ziekte en gebrek aan voedsel te overleven. In goede jaren verzamelen de bijen genoeg honing en hoeft u geen suiker bij te voeren, in slechte jaren helpt u de bijen met suikerwater. Klik voor het overzicht van NBV-basiscursussen Bijenhouden op de volgende link:  https://www.bijenhouders.nl/cursussen/basiscursus 

De regels omtrent het houden van bijen in de bebouwde kom verschillen per gemeente. Deze zijn vastgelegd in de APV = Algemeen Plaatselijke Verordening. Informeert u daarom bij uw gemeente of kijkt u op uw gemeentewebsite. 

Als je de struik weghaalt dan zal het hommelnest verloren gaan. Waarschijnlijk gaat het om de akkerhommel, die kleine nesten hebben. Het zo mooi zijn als u het verwijderen van de struik tot na september zou kunnen uitstellen. U kunt dan genieten van in en uitvliegen werksters met klompjes stuifmeel aan hun poten. Omdat de kolonie klein is verwacht ik dat u er geen last van zult hebben. Eind september is er geen kolonie meer: de werksters, de oude koningin en de mannen zullen dan dood zijn. De jonge koninginnen hebben elders een plekje diep in de grond om te overwinteren.

--------------------------------------------------

Vraag 2: Ik wil een bamboe uit de tuin scheppen maar stuitte op een nest met hommels. Ik wil ze met rust laten en de bamboe er eventueel in het voorjaar verder uitscheppen. Kunt u mij aangeven wanneer ik dat veilig kan doen zonder de beestjes te storen?

Ik ben heel verbaasd dat je nu in oktober nog een nest van de aardhommel (gele banden en wit achterlijfspunt) aangetroffen hebt, daar hun nesten in augustus verdwenen zijn. Maar ja, er zijn blijkbaar uitzonderingen, en de mooie nazomer zou daaraan bijgedragen kunnen hebben. Het is wel normaal om rond deze tijd nog kolonies van de akkerhommel (bruinrode rug en achterlijf) te vinden. Deze hommelsoort heeft tot in het najaar kolonies.  Zodra het kouder wordt en er geen voedsel meer gehaald kan worden (te koud, geen bloemen) zullen de kolonies snel verdwenen zijn. Ik verwacht dan ook dat je in november de bamboe wel weg kan halen.

Hommels in de spouwmuur kunnen in eerste instantie mensen angstig maken.

De hommel is echter een vredelievend beestje dat niet agressief zal zijn, niet op zoetigheid afkomt en daarnaast volgens de wet beschermd is. 

Een hommel in de spouwmuur zal geen schade aanrichten aan uw isolatiemateriaal, ze wonen er alleen maar.

Wij adviseren altijd om het hommelvolkje rustig zijn gang te laten gaan en er vooral van te genieten. Tijdens het seizoen zullen de hommels overlijden in de natuur en aan het eind van het seizoen, in de herfst, zult u merken dat er steeds minder hommels in- en uitvliegen. Als we geen activiteit meer is bij de ingang van de muur, kunt u er een fijnmazig roostertje voor óf in plaatsen zodat u er volgend jaar in ieder geval geen hommels meer in krijgt. Een bijenbekje is een goede oplossing voor het plaatsen in het ventilatiegat. 

Het viel me dit jaar op dat vroeger dan anders hommelmannen rondvlogen. Dat heeft waarschijnlijk te maken dat vanwege de zachte winter er al vroeg  in het jaar hommelkoninginnen uit hun winterslaap zijn gekomen en een kolonie hebben gestart. Na een fase waarin alleen werksters worden geproduceerd, worden vervolgens nieuw koninginnen en mannen geproduceerd. Die fase was waarschijnlijk wat vroeger en zullen de mannen die al vroeg rondvlogen nu waarschijnlijk dood zijn. Ze leven maar een paar weken. Daarnaast is het ook mogelijk dat er minder hommels zijn omdat een deel van de koninginnen die vroeg gestart zijn, het niet gered hebben omdat er een behoorlijke koude periode is geweest.

Komt er nog een nieuwe cyclus of is het voor dit seizoen voorbij, wat de hommels betreft?

Het seizoen is voor de meeste hommelsoorten voorbij: van de meeste kolonies zijn misschien nog een paar werksters en de oude koningin over. De jonge koninginnen hebben al gepaard en zitten in een klein holte in de grond in winterslaap. Er vliegen nog wat mannen rond. Alleen de akkerhommel heeft kolonies die normaliter tot in september duren.

Blijft wel de vraag of de koninginnen die nu een maand eerder in winterslaap zijn gegaan het tot volgend jaar maart/april overleven als we een normale winter hebben.

Volgt u de volgende link voor het antwoord op de vraag:

https://www.wur.nl/nl/nieuws/Dode-hommels-onder-lindebomen-normaal-voor-het-jaargetijde-.htm

Dit verschijnsel komt voor bij de lindebomen en honingbomen en betreft vaak de wat oudere, eigenlijk versleten, hommels, en ook bijen, die aan het eind van hun levenscyclus zijn gekomen.

Een vrouwtje metsel bij kan in een pijpje van 10 cm meerder nestjes maken. Dat zullen er bij 10 cm meestal 1-3 zijn denk ik. Als de ruimte groter/langer is kunnen er zelfs nog meer nestjes aanwezig zijn. Niet alle eitjes/larven/adulten zijn levensvatbaar. Veel redden het niet vanwege infecties, parasieten (sluipwespjes en vliegen), mijten etc. Vandaar dat je in het voorjaar nog stuifmeel aantreft in oude nesten. Prima dus dat je de pijpjes schoonmaakt. Hebben de nieuwe vrouwtjes een mooi schoon nest.

Meer info over wilde bijen lezen? Kijk op http://www.bijenhotels.nl/pdf/GastenVanBijenhotels.pdf of op 

http://www.bestuivers.nl/wilde-bijen/wilde-bijen

Wilde bijen in de grond

Het betreft hier de witbaardzandbij (Andrena barbilabris) is. Een volstrekt onschuldige soort, die u niet kan steken en nestkamertjes op 20 cm diep uitgraaft in het zand, vandaar de hoopjes. Het zal misschien nog een week of wat duren, maar dan is deze soort niet meer actief. Het beste is om er van te genieten. Het zijn diertjes, die in de buurt stuifmeel halen.

In het boek "Gasten van bijenhotels" kunt u meer informatie vinden over zandbijen (hoofdstuk 4). U kunt het boek vinden op een site van Naturalis (Leiden) www.bestuivers.nl/publicaties. Het staat helemaal op internet. De losse hoofdstukken hebben een hogere fotoresolutie.

Zie ook http://www.bestuivers.nl/wilde-bijen/wilde-bijen

Wilde bijen in hout

Het betreft hier de grote bladsnijder Megachile willughbiella. Een behangersbij die bladstukjes naar binnen brengt in die gang en er de zijkanten mee bekleedt. Daarna haalt ze stuifmeel aan de haren van haar buik en brengt dit in het bladkokertje waar het wat nectar wordt vermengd. Als ze genoeg daarvan heeft binnengebracht legt ze er een ei op en sluit alles af met precies passende ronde bladuitsnedes. Als de gang lang genoeg is maakt ze meerdere van deze broedcellen achter elkaar. Over een klein jaar komen hier de nieuwe behangersbijen uit, is de bedoeling.

Het hier en daar ophangen van kraamkamers (bijenhotelletjes) voor solitaire bijen helpt een aantal soorten van de ruim 300 in ons land een beetje zich makkelijker te vermeerderen. Het is belangrijk dat de omgeving aan voorwaarden voldoet, zoals voldoende voedsel. Zijn de solitaire soorten in de omgeving aanwezig dan zullen ze ook de bijenhotelletjes wel weten te vinden om daarin de eitjes in de leggen.

Het bloemrijker maken van de omgeving met bij-vriendelijke planten is een eerste vereiste in ons land. Daar hebben alle bijensoorten baat bij, ook de honingbij.

Wanneer de dagen lengen en de temperatuur stijgt worden ook de wespen weer actief. De afgelopen dagen komen her en der berichten voorbij dat wespen nesten aan het bouwen zijn. Moet je deze nesten verwijderen? En hoe pak je dat aan? We leggen uit wat wespen doen en wat je tégen ze kan doen.

Wespen zijn nuttige insecten

Wespen kunnen hinderlijk zijn, maar het zijn ook hele nuttige dieren. De wesp is namelijk een alleseter die dode insecten opruimt en actief op andere insecten jaagt. Wespen kunnen enorme aantallen plaagdieren zoals muggen en vliegen wegvangen rond je huis en dat is fijn! Bovendien zijn wespen – net als bijen – erg nuttig voor de bestuiving van bepaalde planten.

Overlast door wespen

Wespen worden pas lastig voor mensen als hun normale voedsel op begint te raken. Meestal is dit aan het einde van de zomer: de wespenkolonies zijn dan op hun top qua aantallen en de wespen gaan op zoek naar suikers. Dat is het moment dat ze zich massaal op onze limonade en ijsjes storten! Aan het eind van de herfst sterft de kolonie weer af en gaat de koningin in winterslaap om rond begin mei weer een nieuwe kolonie op te starten. Lang niet alle soorten wespen veroorzaken overigens overlast: in ons land zijn dit met name de gewone wesp (Paravespula vulgaris), de Duitse wesp (Paravespula germanica) – beide ook wel ‘limonadewesp’ genoemd – en de enorme Hoornaar (Vespa crabro).

Bouwmeester wesp

Wespennesten zijn prachtige staaltjes architectuur en bouwkunde. De nesten worden gemaakt van papier dat wespen maken van fijngekauwd hout dat ze van bomen, schuttingen en oude takken afschrapen met hun krachtige kaken. Een groot wespennest kan wel uit 20.000 wespen bestaan, dus ga er zeker later in het seizoen voorzichtig mee om! Je vindt wespennesten vaak hangend op droge plekjes waar de wespen ongestoord hun gang kunnen gaan, zoals onder het dak van schuurtjes, langs een dakkapel, in vogelhuisjes maar ook onder de grond in muizengangen of in composthopen.

Zelf wespen bestrijden

Wespen zijn dus nuttige insecten, maar bij dreigende overlast is het raadzaam om in te grijpen. Want wespensteken kunnen gevaarlijk zijn, zeker voor mensen die allergisch zijn voor wespengif. Wespennesten zijn zelf te bestrijden mits je er gemakkelijk bij kunt. Lukt dat niet dan is het beter om een professionele wespenbestrijder in te schaken. De kosten vallen overigens reuze mee. Ga zeker niet lopen stunten want aangevallen worden door een razende wespenkolonie is levensbedreigend! Hoe ga je te werk als je het zelf wil aanpakken?

Stappenplan

Stap 1: Zoek het nest
Het nest vinden is vaak betrekkelijk eenvoudig: controleer dakranden, spouwmuren, molsgangen, muizenholletjes, vogelhuisjes etc.. Zie je ergens wespen naar binnengaan? Dan zit daar waarschijnlijk het nest. Kun je in eerste instantie niets vinden, volg dan de rondvliegende wespen. Dat kan wat tijd kosten want het nest kan een flink stuk verderop zitten.

Stap 2: Bepaal of je het zelf wil doen
Kan je er makkelijk bij? Hoe groot is het nest? Een nest zo groot als een sinaasappel is andere koek dan één met de afmeting van een voetbal… Bij twijfel altijd een professional inschakelen! Kijk bijvoorbeeld op www.wespen.nl voor een bestrijder bij jou in de buurt.

Stap 3: Gebruik de juiste middelen en zorg voor bescherming
Ga je het zelf proberen, neem dan de juiste voorzorgsmaatregelen. Wespen worden bestreden met gif dat verkrijgbaar is als spray of poeder. Een combinatie is vaak het meest effectief: eerst het nest volspuiten met de spray en een dag later het poeder gebruiken. Zorg voor voldoende bescherming: handschoenen, lange mouwen en lange broek of nog beter, een imkerpak.

Stap 4: De bestrijding
Wacht tot de zon onder is. Op dat moment zijn alle wespen in het nest en rustig. Spuit met de spray in de ingang van het nest en wandel rustig weg. Controleer de volgende ochtend of er activiteit is. Zo niet dan ben je klaar. Als er nog wat activiteit is spuit je ‘s avonds nog wat poeder in en rond de ingang.

Als na een paar dagen geen activiteit optreedt kun je het nest (mét handschoenen!) verwijderen en je verbazen over hoe mooi en delicaat het gemaakt is.

U heeft een kastje gemaakt voor wilde, solitaire bijen?
In dat kastje bevinden zich dan blokken hout met gaatjes en/of holle stengels. In die gaatjes en holten leggen solitaire bijen dan hun eitjes. In het voorjaar komen die solitaire bijen vanzelf naar deze nestkastjes toe om die te beleggen met eitjes. Verstandig is om zulke nestkastjes op te hangen in tuinen met bloemen zodat nestgelegenheid en voedsel vlak bij elkaar te vinden zijn.

U heeft een kastje gemaakt voor honingbijen?
Dan is het nog maar de vraag of u zo'n kastje wel in de tuin mag zetten.
In veel plaatselijke verordeningen staat dat in de bebouwde kom het houden van honingbijen verboden is. Informeert u eerst even bij uw gemeente.
Mocht het wel zijn toegestaan dan is het verstandig om zo'n kastje aantrekkelijk te maken voor honingbijen door daar raten in te hangen die al eens een keer zijn bebroed. Ook het smeren van propolistinctuur op de binnenwanden van het kastje is aantrekkelijk voor honingbijen. Honingbijvolken sturen altijd een aantal speurbijen uit om te zoeken naar plekken met voer en naar nestgelegenheden. Die speurbijen zullen zo'n kastje al snel vinden en als een volk in zwermstemming komt (mei, juni) dan is de kans groot dat een zwerm het kastje betrekt als nieuwe woonplek.

Om bijen te gaan houden kijkt u op: https://www.bijenhouders.nl/imker-worden

Het is triest om te zien dat dergelijke inspanningen tot dit resultaat met rovende Europese hoornaars hebben geleid. Misschien heeft de droogte dit in de hand gewerkt. Heel veel bloemen zijn in de natuur verdroogd, waardoor voor bijen de voedselbronnen zeer schaars zijn geworden. Hoornaars komen naar plaatsen waar veel vliegactiviteit is. Blijkbaar valt het bij jou extra op omdat er elders niet veel te beleven valt. In een normale zomer met veel meer plekken waar bijen hun voedsel kunnen vinden, zul je dit gedrag waarschijnlijk veel minder zien. Hopelijk is het volgend jaar beter.

Europese hoornaars kunnen met elkaar een flink maaltje bijen per dag op. Dat geldt in deze tijd van het jaar ook voor spinnen. Hoewel er veel slachtoffers vallen, is het niet zo dat bijenvolken er zwaar onder lijden. De Aziatische hoornaar vormt een grote bedreiging, deze soort is een exoot en moet bestreden worden. Lees hier. 

Via de volgende link kunt u meer lezen over de hoornaar en ontdekken welke soort (Europees of Aziatisch) u heeft gezien. Let op: de Europese soort is geen bedreiging en dient met rust gelaten te worden! 

https://www.bijenhouders.nl/bijenwerk/ziekten-en-plagen/aziatische-hoornaar

Via EIS kunt u melden als u een Aziatische hoornaar heeft gezien/gevonden: eis@naturalis.nl of via https://waarneming.nl/go/vespa-velutina

Suikerwater is in principe prima voer voor bijen, zelfs beter dan honing. Honing kan stoffen bevatten die zich ophopen in de endeldarm van een bij. Te denken valt aan eiwitten in heidehoning. Als in de winter de bijen niet kunnen uitvliegen door langdurige vorst komen ze in de problemen met die ballaststoffen in hun endeldarm en poepen ze de raten en hun zusters onder met hun uitwerpselen. Als dat ernstige vormen aanneemt overleeft het volk dat niet.

Als de imker aan het eind van de zomer een deel van de honing uit de volken haalt dan dient hij die volken wel voer te geven opdat de bijen de winter door kunnen komen. Daartoe geeft hij elk volk minimaal 10 kg suiker opgelost in water. Nu is er ook invertsuiker te koop in cans die 14 liter vloeistof bevatten met daarin opgelost 10 kg invertsuiker. Ook die invertsuiker is prima voor bijen, mits bij de bereiding van die invertsuiker geen hydroxymethylfurfural (HMF) is ontstaan.  Dat kan gebeuren als het proces van inverteren bij een te hoge temperatuur verloopt. HMF is dodelijk giftig voor bijen. De fabrikant dient te controleren of de invertsuiker niet of maar heel weinig HMF bevat, maar dat gebeurt niet altijd. Enkele jaren geleden werd door een Belgische firma dergelijke invertsuiker aangeboden en gingen heel veel bijen, vaak complete volken, dood.

Eerste Nationale Bijentelling op 21 en 22 april 2018

In het weekend van 21 en 22 april organiseert Nederland Zoemt de eerste Nationale Bijentelling. Iedereen wordt opgeroepen om mee te doen aan dit landelijk onderzoek door in de tuin gedurende een half uur bijen te tellen. Dit onderzoek is nodig omdat het niet goed gaat met wilde bijen. Ruim de helft van de bijna 360 bijensoorten is bedreigd. Wilde bijen zijn belangrijk voor onze voedselvoorziening: 80% van onze eetbare gewassen is voor de bestuiving afhankelijk van bijen en andere insecten. Om de bij beter te kunnen helpen, is meer informatie nodig over waar bijen voorkomen en met hoeveel ze zijn.

Meedoen aan de Bijentelling is eenvoudig, ook voor degenen die weinig of geen kennis van bijen hebben. Eind april kunnen er zo’n twintig verschillende soorten wilde bijen, hommels en zweefvliegen in de tuin vliegen. Om deze soorten te herkennen zijn er verschillende hulpmiddelen, zoals een telformulier met zoekkaart, instructievideo en een uitgebreid bijengidsje ontwikkeld. Al deze materialen zijn te vinden op www.nederlandzoemt.nl/bijentelling. Op deze website kunnen deelnemers in het weekend van 21 en 22 april ook direct de resultaten van hun telling invoeren en kan iedereen live de resultaten volgen.

Jaarlijks terugkerend onderzoek
Met de Nationale Bijentelling start Nederland Zoemt een jaarlijks terugkerend onderzoek uitgevoerd door burgers, zodat wetenschappers inzicht krijgen in de trends van bijenpopulaties in tuinen op verschillende plekken in Nederland. Behalve in kaart brengen hoe het gesteld is met bijen, wil Nederland Zoemt er met de Nationale Bijentelling voor zorgen dat meer Nederlanders in actie komen voor de wilde bij. Dit kan al door een bijenhotel te plaatsen of meer bijvriendelijke bloemen te planten in de tuin of op het balkon.

Wat is Nederland Zoemt?
Nederland Zoemt is een project van LandschappenNL, Naturalis, IVN Natuureducatie en Natuur & Milieu, mogelijk gemaakt dankzij een extra bijdrage van de Nationale Postcode Loterij, met als doel het structureel vergroten van voedselaanbod en nestgelegenheid voor wilde bijen in Nederland. De Bijentelling wordt georganiseerd in samenwerking met EIS Kenniscentrum Insecten en Waarneming.nl.

Dit zijn waarschijnlijk zandbijen. Als zandbijen eenmaal een goede plek hebben gevonden, gaan ook hun nakomelingen daar wonen. Dus de vrouwtjes dit jaar zorgen voor nakomelingen voor volgend jaar om dezelfde tijd. De tweekleurige zandbij is een nogal kleine soort die meestal niet in grote aantallen bij elkaar nestelt. 
Zandbijen zijn niet te verhuizen. Hun gangen gaan tot ongeveer 30 cm diep en dat geeft in het gazon wat zandhoopjes. Maar binnen een aantal weken zijn ze weg. Deze bijen leven namelijk maximaal twee maanden en dan moet alles gedaan zijn voor het nageslacht dat dan bijna een jaar onder de grond blijft. Gevaarlijk zijn ze niet en ze brengen geen schade toe. Het zand regent gewoon weer de gangen in. Kijk eens of er ook wespachtige beestjes bij rondvliegen. Ook dat zijn bijen, maar koekoeksbijen. Omdat die zo op wespjes lijken worden ze wespbijen genoemd. Ze leggen stiekem een ei in het nest van de bijen die wel stuifmeel verzamelen en hun larve eet dan het voedsel op. Echt het gedrag van een koekoek. 

Voor meer informatie, zie: www.wildebijen.nl of www.bestuivers.nl/publicaties

De fotowebsites www.pixabay.com en https://unsplash.com/ bieden gratis afbeeldingen. Deze zijn niet in al te hoge resolutie, geschikt voor de website. Groter – voor drukwerk -  is meestal ook beschikbaar.

Meld je aan bij Pixabay en zoek bijvoorbeeld op imker of beekeeper. Let op, want er worden ook plaatjes getoond van commerciële aanbieders zoals Shutterstock (watermerk in het beeld) en die zijn meestal niet gratis.